لدا (اخترشناسی)
لِدا (اخترشناسی)(Leda)
در اخترشناسی، قمر کوچک سیارۀ مشتری، و نهمین قمر شناخته‌شده از سمت این سیاره. تقریباً هر ۲۳۹ روز زمینی یک‌بار و در ارتفاع ۱۱میلیون کیلومتری مشتری را دور می‌زند. مدار آن بیضی‌شکل است و حدود ۲۷ درجه نسبت به استوای مشتری تمایل دارد. شکلی نامنظم دارد و قطر آن احتمالاً ۱۶ کیلومتر است. لِدا کوچک‌ترین قمر شناخته‌شدۀ مشتری است. هیچ فضاپیمایی را رهسپار لِدا نکرده‌اند، از این‌رو هیچ‌گاه از نزدیک بررسی نشده است و اطلاع چندانی از ساختار درونی یا ترکیب آن در دست نیست، اما چگالی‌اش نشان می‌دهد که بیشتر سنگی است تا یخی. لِدا درونی‌ترین قمر مشتری از میان چهار قمر است. نام این چهار قمر به حرف a ختم می‌شود، از این‌رو آن‌ها را قمرهای الف[۱] می‌نامند. مدارهای همگی این قمرها بر گرد مشتری و چگالی آن‌ها مشابه است. بنابه نظر اخترشناسان، قمرهای یادشده در ابتدا سیارکی واحد بوده‌اند که حدود ۴میلیارد سال پیش به دور خورشید مدارپیمایی می‌کرده است. این سیارک بر‌اثر ورود به درون ابرِ فشرده‌ای از غبار، که مشتری را احاطه کرده بود، با ذرات درون ابر برخورد کرد. این برخورد حرکت سیارک را کُند، و آن را متلاشی کرد. حرکت چهار قطعۀ بزرگ‌تر به‌قدری کُند شد که جذب گرانش مشتری شدند و قمرهای a را تشکیل دادند. در ۱۹۷۴، اخترشناس امریکایی، چارلز کوال[۲]، لِدا را کشف کرد. این قمر به نام ملکۀ اسپارت[۳] در اساطیر یونان نام‌گذاری شده است. لِدا معشوقۀ ایزد یونانی، زئوس[۴]، بود و این‌دو والدین هلن تروا[۵] و پولوکس[۶] بودند.