اهرم
اَهرُم (lever)
ماشین ساده‌ای متشکّل از یک میلۀ صُلب[۱]، با قابلیت چرخش حول نقطۀ ثابتی با نام تکیه‌گاه[۲]. برای جابه‌جاکردن یا بلندکردن بارهای سنگین یا اعمال نیرو به‌کار می‌رود. اهرم‌ها را نسبت به تکیه‌گاه و باتوجه به موقعیت نقطه‌اثرهای نیروی کارگر و بار یا نیروی مقاومی که برجسم مورد نظر وارد می‌شود دسته‌بندی می‌کنند. در اهرم نوع اول، نقطه‌اثرهای نیروی کارگر و نیروی مقاوم در دو طرف متقابل تکیه‌گاه قرار دارند و الاکُلنگ و قیچی نمونه‌های آنند. در اهرم نوع دوم، نقطه‌اثرهای نیروی کارگر و نیروی مقاوم در یک طرف تکیه‌گاه قرار دارند و در آن نیروی مقاوم به تکیه‌گاه نزدیک‌تر است. فندق‌شکن و فرغون نمونه‌های آنند. در اهرم نوع سوم، نقطه‌اثرها در یک‌طرف تکیه‌گاه قرار دارند، ولی نیروی کارگر به تکیه‌گاه نزدیک‌تر است. موچین و انبرآتش‌گیر از این دسته‌اند. مزیّت مکانیکی[۳] اهرم عبارت است از نسبت نیروی مقاوم به نیروی کارگر و برابر است با حاصل تقسیم فاصلۀ عمودی تکیه‌گاه از امتداد نیروی کارگر به فاصلۀ عمودی تکیه‌گاه از امتداد نیروی مقاوم. به این‌ترتیب، مزیّت مکانیکی موچین‌ها کمتر از یک است. بعضی از نمونه‌های عملی کاربرد اهرم نوع اول عبارت‌اند از دیلم، الاکُلنگ، و قیچی. فُرغون جزو اهرم‌های نوع دوم است و موچین‌ها و انبرها اهرم نوع سوم‌اند.