لوکرتیوس

لوکْرِتیوس (ح ۹۹ـ۵۵ پ‌م)(Lucretius)

لوکْرِتيوس

(نام کامل: تیتوس لوکرتیوس کاروس) شاعر رومی. شعر آموزشی بزرگ او در شش دفتر، با عنوان دربارۀ طبیعت اشیا مبیّن نظریه‌های دموکریتوس و اپیکوروس و فیلسوفان یونانی است و سرچشمۀ عمدۀ دانش معاصر دربارۀ اندیشه اپیکوروس به‌شمار می‌رود. لوکرتیوس درصدد بود که بشریت را از قید هراس از مرگ و بیم‌داشتن از خدایان، که به نظر او علت عمدۀ ناخرسندی آدمی است، برهاند و شعرش را بیشتر به‌منظور آموزش‌دادن و متقاعدساختن عرضه کرد تا به‌منظور خشنودکردن. توصیف او از جهان هستی به‌عنوان برهم انباشتگیِ تصادفیِ اتم‌هایی که در خلأ حرکت می‌کنند، تأکیدش بر این‌که روح یک ذات جداگانۀ غیرمادّی نیست بلکه ترکیبِ اتفاقیِ اتم‌هایی است که پس از فنای جسم باقی نمی‌ماند، و اعتقاد راسخ او به علل مطلقاً طبیعی برای پدیده‌های زمینی، همگی به‌منظور اثبات این نکته‌اند که جهان را عامل ایزدی هدایت نمی‌کند و از این‌رو ترس از امور مابعدالطبیعی پایه و اساس معقولی ندارد. لوکرتیوس وجود خدایان را رد نمی‌کند، اما چنین می‌انگارد که آنان را با امور یا سرنوشت میرندگان کاری نیست. یکی از مشهورترین قطعه‌های دربارۀ طبیعت اشیا توصیف سیر تحول زندگی ابتدایی و زایش تمدن است. میلتون در بسیاری از قطعه‌های بهشت گمشدهاش از لوکرتیوس تقلید کرده است.

 

---