کولومبو، ماتیو (ح ۱۵۱۶ـ۱۵۵۹)

کولومْبو، ماتِئو (ح ۱۵۱۶ـ۱۵۵۹)(Colombo, Matteo)

کولومْبو، ماتِئو

کالبدشناس ایتالیایی. اولین دانشمند اروپایی بود که گردش خون ریوی، گردش خون بین قلب و شش‌ها و اکسیژن‌دارشدن خون، را توصیف کرد. این کشف نشان داد که آموزه‌های جالینوس نادرست بوده‌اند و به مطالعات ویلیام هاروی در زمینۀ قلب و گردش خون کمک کرد. کولومبو شاگرد وسالیوس بود و در ۱۵۴۳، در مقام استاد جراحی دانشگاه پادوا، جانشین او و در ۱۵۴۶، اولین استاد کالبدشناسی این دانشگاه شد. از او به‌سبب کشف کلیتوریس هم یاد می‌کنند. جالینوس، که تا آن زمان تصور می‌شد نظریه‌هایش بدون خطایند، مدعی بود که خون از راه سوراخ‌های موجود در دیوارۀ میانی قلب از حفره‌های طرف راست به حفره‌های طرف چپ می‌رود. وسالیوس ثابت کرد که چنین سوراخ‌هایی وجود ندارند، ولی نتوانست جانشینی برای آن‌ها بیابد. کولومبو دریافت که خون از راه سرخ‌رگ ریوی از بطن راست به شش‌ها می‌رود و از راه سیاه‌رگ ریوی از شش‌ها به بطن چپ برمی‌گردد. به‌علاوه، متوجه شد که خون پس از عبور از شش‌ها و مخلوط‌شدن با «روح» هوا رنگ قرمز روشن پیدا می‌کند. کولومبو کار قلب، یعنی ورود خون هنگام دیاستول (استراحت قلب) و خروج آن هنگام سیستول (انقباض قلب)، را توصیف کرد، ولی نتوانست چگونگی گردش خون در بدن را توضیح دهد. در ۱۵۷۹، جرونیمو فابریکیوس دریچه‌های سیاهرگی را کشف کرد، که خون را به طرف قلب هدایت می‌کنند. در ۱۶۲۸، ویلیام هاروی با توصیف دستگاه گردش خون به درک بیشتر این موضوع کمک کرد. گردش خون ریوی را اولین‌بار در قرن ۱۳م، ابن ‌نفیس، پزشک سوری، توصیف کرده بود، اما تحقیقاتش تا ۱۹۲۴ در اروپا ناشناخته بود.

 

---