مکلینتاک، باربارا (۱۹۰۲ـ۱۹۹۲)
مَکلینْتاک، باربارا (۱۹۰۲ـ۱۹۹۲)(McClintock, Barbara)
باربارا مکلینتاک Barbara McClintock | |
---|---|
زادروز |
۱۹۰۲م |
درگذشت | ۱۹۹۲م |
ملیت | امریکایی |
تحصیلات و محل تحصیل | دکترای گیاه شناسی از دانشگاه کورنل نیویورک |
شغل و تخصص اصلی | متخصص ژنتیک |
شغل و تخصص های دیگر | گیاه شناس |
گروه مقاله | زیست شناسی |
جوایز و افتخارات | نوبل پزشکی و فیزیولوژی (۱۹۸۳) |
متخصص امریکایی ژنتیک. بهسبب کشف عناصر ژنتیکی متحرک[۱] یا ژنهای جهنده[۲]، که موقعیت خود را روی کروموزوم[۳] از نسلی به نسل دیگر تغییر میدهند، به جایزۀ نوبل پزشکی و فیزیولوژی ۱۹۸۳ دست یافت. این پدیده چگونگی عملکردهای تخصصی یاختههایی با منشأ مشابه در پوست، عضله، استخوان، و عصب را شرح میدهد و بیان میکند چگونه تکامل[۴] سبب افزایش تعداد گونهها[۵] میشود. مکلینتاک در هارتفورد[۶] کنتیکت[۷] زاده شد و در دانشگاه کورنل نیویورک گیاهشناسی خواند. در ۱۹۲۷، درجۀ دکترا گرفت. قبل از اخذ مدرک از این دانشگاه، از ۱۹۴۱، در بنیاد کارْنِگی[۸] نیویورک به مطالعه کروموزومهای ذرت پرداخت و مشاهده کرد که الگوها روی دو بخش قرینۀ دانههای ذرت برعکس یکدیگرند و رسوب رنگدانۀ[۹] برخی از دانههای ذرت با ساختار ژنتیکی[۱۰] آنها مرتبط نیست. همچنین، متوجه شد که براثر تقسیم یک یاخته به یاختههای خواهری[۱۱]، یکی آنچه را دیگری ازدست میدهد دریافت میکند. او استنباط کرد که همۀ ژنها بهشکل مشابهی رفتار نمیکنند. برخی ژنها میتوانند ژنهای دیگر را روشن یا خاموش کنند، از یک نقطه به نقطه دیگری روی کروموزوم بجهند، و حتی از یک کروموزوم به کروموزوم دیگر منتقل شوند. این ژنها بهمنزلۀ تنظیمکننده عمل میکنند. این ژنها بعداً در باکتریها و مگس سرکه کشف شدند. مکلینتاک عدم ثبات ژنها را کشف و یکی از اصول اولیۀ وراثت گرگور مندل[۱۲] را رد کرد. کشف او کاربردهای فراوانی داشت؛ ازجمله چگونگی مقاومت به داروهای آنتیبیوتیک (پادزی) و انتقال این ویژگی به انواع دیگر باکتریها را شرح میداد. او اشعۀ ایکس را برای القای اختلال و بازترتیبی[۱۳] کروموزومها بهکار برد و روشی را آزمایش کرد که طی آن کروموزومها تخریب را ترمیم میکنند. این اطلاعات به دیگر دانشمندان کمک کرد که مسایل مرتبط با بیماریهای ناشی از اشعه را پس از انفجار بمب اتم در هیروشیما[۱۴]ی ژاپن درک کنند.