ناوگان تجاری
ناوگان تجاری (merchant navy)
مجموعۀ کشتیهای مسافری و باری هر کشور. اکثراً متعلق به شرکتهای خصوصیاند، ولی برای فرار از مقررات سختگیرانۀ ایمنی، مقررات اتحادیهها برای تعیین دستمزد، و مانند اینها، امروزه بسیاری از کشتیها با «پرچمهای آسان»، یعنی پرچم کشورهای فاقد این مقررات، ثبت میشوند. در زمان جنگ ممکن است دولت کشتیهای تجاری را برای مقاصد نظامی به خدمت بگیرد. انواع کشتی عبارت است از کشتیهای غیرخطی[۱] که به امور حملونقل در نزدیکی خطوط ساحلی یا حمل بار فله به نقاط گوناگون جهان اشتغال دارند؛ کشتیهای نفتکش[۲] که بزرگترین کشتیها با ظرفیت ۵۰۰هزار تن و طول ۳۸۰ مترند، و نیز کشتیهای مخزندار دیگری که برای حمل بارهای تخصصی فعالاند؛ و کشتیهای باری خطی[۳] برای حمل بار و مسافر در سفرهای دریایی کوتاه یا طولانی. در دهۀ ۱۹۸۰ کار کشتیهایی که فقط مسافر حمل میکنند رونق دوباره یافت. بیشتر کشتیهای تجاری موتور دیزل دارند، اما کوششهایی برای احیای بادبانهای دارای کنترل خودکار نیز در کنار موتور دیزل صورت گرفته است تا هزینهها کاهش یابد. نخستین کشتی تجاری از این نوع کشتی ایتوکو مارو[۴] (۱۹۸۰) بود. کشتی امریکایی ساوانا[۵] (۱۹۵۹) از انرژی هستهای استفاده میکند، اما بهعلت مشکلاتی که در بنادر میزبان پیش میآمد، فقط اتحاد جماهیر شوروی به استفاده از این نوع کشتی برای سفرهای داخلی ادامه داد. کشتیهای یخشکن[۶] اقیانوس منجمد شمالی و کشتی دوبهبَر[۷] ۲۶۴۰۰ تنی سومورپوت[۸] (۱۹۸۵)، که در اقیانوس آرام شمالی و شمالگان[۹] رفتوآمد میکنند، از این جملهاند.