کانسار

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Mineral Deposit)

کانْسار (Mineral Deposit)

(یا: نهشْت کانی) تجمع طبیعی یک یا چند کانی. کانسارها ممکن است در میان هر نوع سنگ تشکیل شوند و حاوی هر نوع کانی باشند. کانسارها ارزش اقتصادی دارند، زیرا حاوی مقدار فراوانی عنصر فلزی و غیرفلزی ‌یا سایر مواد باارزش و ضروری برای جوامع صنعتی‌اند. غلظت هر کانی در کانسار عاملی مهم برابر تعیین سودآوری استخراج آن است. برای استخراج فلزات، غلظت فلز مورد نظر در کانسار را اندازه‌گیری و آن را با غلظت همان فلز در سنگ‌های پوستۀ زمین مقایسه می‌کنند. در‌نتیجۀ این مقایسه، ضریبی به‌دست می‌آید که نشان می‌دهد غلظت فلز مفروض در کانسار چند برابر غلظت آن در سنگ‌های پوستۀ زمین است. اقتصادی‌بودن استخراج فلز براساس همین ضریب تعیین می‌شود. برای آن‌که فلزی قابل استخراج باشد، نباید ضریب غلظت آن از مقدار حداقل معینی کمتر باشد. این مقدار حداقل برای فلزات گوناگون متفاوت است. برای آهن، که نسبتاً در پوستۀ زمین فراوان است، این ضریب بین پنج و دَ است، اما طلا و نقره باید ضریب غلظتی بالاتر از ۲هزار داشته باشند. کانه سنگی است که غلظت فلز آن به‌اندازه‌ای است که ارزش استخراج داشته باشد. دسترس‌پذیری کانسار نیز برای تعیین اقتصادی‌بودن استخراج آن مهم است. استخراج نهشته‌های عمیق دشوارتر و پرهزینه‌تر است. در‌نتیجه، با افزایش دشواری استخراج، ضریب غلظت حداقل نیز افزایش می‌یابد.