میتوز
میتوز (mitosis)
در زیستشناسی، فرآیند تقسیم یاختهای که در آن، یک یاختۀ والدی دو یاختۀ دختری یکسان از نظر وراثتی پدید میآورد. مادۀ وراثتی یاختههای یوکاریوتی بر روی کروموزوم[۱] قرار دارد. قبل از میتوز، دیاِناِی همانندسازی میکند و کروموزومها مضاعف میشوند. نسخهای یکسان از کروموزومها به دو یاختۀ دختری وارد میشود و درنتیجه، هر یاختۀ دختری شامل همان میزان دیاِناِی موجود در یاختۀ والدی است. برای کنترل حرکت کروموزومها در طول تقسیم یاختهای و اینکه هر یاختۀ جدید تعداد درست کروموزوم را دریافت کنند، سیستمی از پروتئینها، معروف به دوک[۲]، کروموزمها را پیش از آنکه به دو بخش تقسیم شوند، در محور استوایی یاخته گرد میآورد. سپس، دوک به موازاتی که یاخته مراحل میتوز را طی میکند، حرکت کروموزومها را کنترل میکند؛ این مراحل شامل پروفاز[۳]، متافاز[۴]، آنافاز[۵] و تلوفاز[۶]اند. (← میوز[۷]). تقسیم میتوز برای رشد و تولید مثل غیرجنسی[۸] بهکار میرود. رشد[۹] بهمعنی افزایش اندازه و وزن یک موجود زنده در طول دورهای از زمان است. در زیستشناسی، رشد را با زیستتوده[۱۰] میسنجند. رشد یاختۀ حاصل از میتوز با افزایش اندازۀ یاختههای جدید صورت میگیرد.