موبوتو، سسه سکو (۱۹۳۰ـ۱۹۹۷)
موبوتو، سِسِه سِکو (۱۹۳۰ـ۱۹۹۷)(Mobutu, Sese Seko )
(نام اصلی: ژوزف دزیره موبوتو[۱]) رئیس‌جمهور زئیر (جمهوری دموکراتیک کنگو[۲]ی کنونی) از ۱۹۶۵ تا ۱۹۹۷. بعضی از سیاست‌های خشن و اتهامش به فساد باعث انتقاد وسیع از او در سطح بین‌المللی شد. موبوتو با کودتا ریاست جمهوری را برعهده گرفت و کشوری متحد تحت حکومتی متمرکز پدید آورد. در ۱۹۹۱ رهبران مخالف، او را واداشتند که رسماً از بعضی از اختیارات خود دست بکشد، اما رئیس‌جمهور به مخالفت با اصلاحات اساسی ادامه داد؛ این اصلاحات را اتین تشی‌سه‌کِدی[۳]، نخست‌وزیر موبوتو، اِعمال می‌کرد. در ۱۹۹۴، با وجود مخالفت موبوتو، قانون اساسیِ موقتی به تصویب رسید. در اکتبر ۱۹۹۶، بعد از آن‌که توتسی‌ها[۴]، هوتو‌ها[۵] را قتل عام کردند، زئیر و روآندا در آستانۀ جنگ قرار گرفتند. در این شرایط، ناظران بین‌المللی از موبوتو به‌سبب غیبتش در خارج از کشور درخلال این بحران (او برای معالجۀ سرطان در اروپا به‌سر می‌برد) انتقاد کردند. این بحران با دادن اجازۀ بازگشت به هزاران نفر از توتسی‌ها در مرحلۀ حساسی به زئیر خاتمه یافت. در این میان، سازمان اتحاد نیروهای دموکراتیک برای آزادی کنگو[۶] به رهبری لوران کابیلا[۷] موفق به پیشروی‌های مهمی دربرابر نیروهای دولتی شد و رژیم موبوتو را تهدید کرد. در مه ۱۹۹۷ در آستانۀ تهدید شورشیانِ طرفدار کابیلا برای تصرف کینشاسا، پایتخت زئیر، مقامات دولتی اعلام کردند که موبوتو از قدرت دست می‌کشد. کابیلا مدعی پیروزی و ریاست جمهوری شد و نام زئیر را به جمهوری دموکراتیک کنگو (نام آن کشور از ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۱، که موبوتو آن را عوض کرد) تغییر داد. موبوتو در انتخابات ۱۹۷۶ نظام رأی مخفی را به نفع سیستمی از ابراز وفاداری در اجتماعات توده‌ها تغییر داد. ثروت شخصی او را ۳ الی ۴میلیارد دلار تخمین زده‌اند و مبالغی که مصروف ریاست جمهوری می‌شد از کل وجوه بودجۀ خدمات اجتماعی بیشتر بود.