مولیبدن
مولیبْدِن (molybdenum)
عنصری فلزی[۱]، با نماد Mo، بهرنگ سفید نقرهای، درخشان، سخت و سنگین، با عدد اتمی[۲] ۴۲، و جرم اتمی نسبی[۳] ۹۵.۹۴. سنگ معدن عمدۀ آن سولفید مولیبدنیت[۴] است. دربرابر گرما مقاوم است و بهراحتی جریان الکتریسیته را از خود عبور میدهد. در آلیاژها و برای سختکردن فولادها بهکار میرود. مقدار کم آن در رژیم غذایی انسان ضروری است. شیمیدان سوئدی، پیتر یاکوب هلم[۵] (۱۷۴۶ـ۱۸۱۳)، آن را جداسازی و شیمیدان سوئدی دیگری با نام کارل شلِه[۶] آن را بهسبب شباهتش به سنگ معدن سرب نامگذاری کرد. نقطۀ ذوب آن ۲۶۲۰ درجۀ سانتیگراد است و بهحالت آزاد یافت نمیشود. این فلز برای کمک به روانسازی سطوح بهکار میرود. دیسولفید مولیبدن[۷] (MoS۲) عمدتاً اصطکاک سطحی بین فلزات را کاهش میدهد. کشورهای کانادا، امریکا، و نروژ ازجمله کشورهای تولیدکنندۀ این عنصرند. در ۱۹۹۵، شیمیدانان آلمانی بزرگترین مولکول مدور[۸] را با این عنصر ساختند. این مولکول از ۱۵۴ اتم مولیبدن تشکیل میشد که اتمهای اکسیژن آنها را احاطه کرده بودند. جرم مولکولی نسبی آن ۲۴هزار بود و در آب حل میشد.