موریه، جیمز (۱۷۸۰ـ۱۸۴۹)

موریه، جِیْمْز (۱۷۸۰ـ۱۸۴۹)(Morier, James)

جیمز موریه James Morier
زادروز	۱۷۸۰م
درگذشت	۱۸۴۹م
ملیت	انگلیسی فرانسوی تبار
تحصیلات و محل تحصیل	تحصیل در لندن
شغل و تخصص اصلی	دولتمرد
شغل و تخصص های دیگر	نویسنده و جهانگرد
آثار	سرگذشت حاجی بابای اصفهانی (لندن، ۱۸۲۴)
گروه مقاله	تاریخ ایران، جهانگردی
خویشاوندان سرشناس	آیزاک موریه (پدر)

موريه، جِيْمْز

سیاستمدار، نویسنده و جهانگرد فرانسوی‌تبار انگلیسی. پدرش، آیزاک موریه، بازرگانی فرانسوی از تبار هوگنو‌هایی بود که پس از آن‌که در عثمانی ثروتی به‌هم زد به تابعیت بریتانیا درآمد. در لندن درس خواند. در ۱۸۰۷، منشی مخصوص سِر هارفورد جونز شد و همراه جونز راهی ایران شد و در اوایل ۱۸۰۹ به تهران رسید، اما دیری نگذشت که او را با نامه‌هایی همراه میرزا ابوالحسن شیرازی، ایلچی فتحعلی‌شاه قاجار، به انگلستان فرستادند. در ۱۸۱۱ـ ۱۸۱۶، باری دیگر، این‌بار در سِمت دبیر سفارت انگلیس، در ایران به‌سر برد و در این مدت در تدوین عهدنامۀ گلستان و معاهدۀ ایران و انگلیس (۱۸۱۲) دخالت داشت. پس از بازگشت به انگلستان (۱۸۱۶)، از کارهای دولتی کناره گرفت و در لندن به کارهای ادبی پرداخت، مگر یک بار که برای مأموریتی سیاسی به مکزیک رفت (۱۸۲۴ـ۱۸۲۶). مهم‌ترین اثر موریه سرگذشت حاجی بابای اصفهانی است (لندن، ۱۸۲۴). این اثر آگاهی‌های فراوانی دربارۀ اوضاع اجتماعی ایران در قرن ۱۳ق به‌دست می‌دهد، اما انتقادهایش از اوضاع ایران و مردم آن، با غرض‌ورزی درآمیخته است. از دیگر آثارش: سرگذشت حاجی بابای اصفهانی در لندن (لندن، ۱۸۲۸) که هجو زندگی و سنت‌های مردم مغرب‌زمین از دید بیننده‌ای بیگانه است؛ سفر از راه ایران، ارمنستان و آسیای صغیر به قسطنطنیه، در سال‌های ۱۸۰۸ و ۱۸۰۹ (لندن، ۱۸۱۲)؛ سفر دوم از راه ایران، ارمنستان و آسیای صغیر به قسطنطنیه، در سال‌های ۱۸۱۰ و ۱۸۱۶ (لندن، ۱۸۱۸).