مراکش، کشور
| مراکش، کشور | |
|---|---|
| نام فارسی | مراکش |
| نام لاتین | Morocco |
| نظام سیاسی | سلطنتی مشروطه با دو مجلس قانون‌گذاری |
| جمعیت | ۳۲,۲۵۴,۰۰۰ نفر |
| موقعیت | افریقای شمال غربی |
| پایتخت | رَباط |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۷۰.۳ |
| رشد سالانه (درصد) | ۱.۴ |
| شهرهای اصلی | رباط، فاس، مراکش، وَجَده، اَغادیر، مِکنس، طَنْجِه و دارالبیضا (کازابلانکا) |
| زبان | عربی |
| دین | اسلام |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۴۵۸,۷۳۰ |
مراکش، کشور (Morocco)
موقعیت. کشور پادشاهی مراکش در افریقای شمال غربی، در ساحل اقیانوس اطلس و در جنوب تنگۀ جبل‌طارق جا دارد. این کشور را مغرب نیز می‌نامند. از شمال به دریای مدیترانه، از شرق و جنوب شرقی به کشور الجزایر، از جنوب به کشور صحرا، و از غرب و شمال غربی به اقیانوس اطلس محدود شده است. مساحت این کشور ۴۵۸,۷۳۰ کیلومتر مربع و شهر رَباط پایتخت آن است.
سیمای طبیعی. کشور مراکش سرزمینی عمدتاً کوهستانی است. کوه‌های اطلس، که استخوان‌بندی اصلی کشور را تشکیل می‌دهند، از جنوب غربی به‌سوی شمال شرقی کشیده شده‌اند و بلندترین نقطۀ این کشور، کوه طُبقال، با ارتفاع ۴,۱۶۵ متر، نزدیک به انتهای جنوبی آن قرار دارد. نواحی ساحلی دریای مدیترانه، از انتهای جنوبی تنگۀ جبل‌طارق تا درۀ رود مولویا، را رشته‌کوه‌های الریف، با بلندی ۲,۴۵۰ متر، فرا گرفته است. میان کوه‌های مزبور و رشته‌کوه‌های اطلس، جلگۀ پهناور و حاصل‌خیزی قرار دارد که از غرب تا کرانه‌های اقیانوس اطلس ممتد است و بیشتر آبادی‌ها، جمعیت، و تأسیسات کشور مراکش در همین جلگه جا گرفته‌اند. دامنۀ کوه‌های الریف و نیز دامنۀ جنوبی کوه‌های اطلس، که به صحرای بزرگ افریقا ختم می‌شود، هم محل سکونت بادیه‌نشینان مغربی است. رودخانه‌های نسبتاً فراوانی در کشور مراکش جریان دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از مولویا؛ که به دریای مدیترانه می‌ریزد، سِبو و درا، که به اقیانوس اطلس می‌ریزند. کشور مراکش از ۴۹ استان تشکیل شده و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از رباط، فاس، مراکش، وَجَده، اَغادیر، مِکنس، طَنْجِه، و دارالبیضا (کازابلانکا). اقلیم مراکش معتدل است و تحت تأثیر اقلیم مدیترانه‌ای و اقیانوس اطلس قرار دارد. تابستان‌های آن گرم و مرطوب و زمستان‌هایش مرطوب ومطبوع است و رو‌به جنوب شرقی بر خشکی هوا افزوده می‌شود. بارندگی‌های آن به فصل خاصی منحصر نیست و خشکسالی و گاه سیل آن را تهدید می‌کند. میانگین دمای شهر رباط در دی‌ماه ۱۳ درجۀ سانتی‌گراد، در تیرماه ۲۲ درجۀ سانتی‌گراد و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۵۶۴ میلی‌متر است. کوه‌های این کشور از جنگل‌های وسیع درختان چوب‌پنبه، بلوط، ارس، کونار، صنوبر و کاج پوشیده شده و جز کشتزارها، دیگر نواحی آن از علف و بته‌های صحرایی مستور است. حیات وحش کشور مذکور، که آمیزه‌ای از گونه‌های اروپایی و افریقایی است، شامل یوزپلنگ، بوزینه، بزِ کوهی، روباه، خرگوش صحرایی، سمور آبی، سنجاب، آهو، گراز و خزندگانی چون افعی و مارمولک است.
اقتصاد. حدود یک‌سوم از صادرات مراکش به فرآورده‌های کشاورزی اختصاص دارد و نیمی از نیروی کار این کشور به کشاورزی مشغول‌اند. فرآورده‌های دامی و پرورش شتر، گاو، و گوسفند نیز نیازهای داخلی را تأمین می‌کنند و بخشی از آن هم به خارج صادر می‌شود. به‌سبب جنگ و اختلافات مرزی این کشور با کشور صحرا، هنوز بخش وسیعی از معادن فسفات آن دست‌نخورده و بکر مانده است، با این وصف، فسفات مهم‌ترین فرآوردۀ معدنی مراکش است و از این بابت در زمرۀ کشورهای بزرگ صادرکنندۀ این ماده قرار دارد. ذخیرۀ گاز طبیعی آن به رقمی معادل ۱.۵میلیارد متر مکعب بالغ می‌شود.
حکومت و سیاست. نوع حکومت مراکش سلطنتی مشروطه با دو مجلس قانون‌گذاری است. شخصِ شاه رئیس کشور است و نخست‌وزیر را او منصوب می‌دارد. مجلس ملی مراکش ۳۲۵ نماینده دارد که مردم آنان را برای دوره‌های پنج‌ساله انتخاب می‌کنند. مجلس سنای آن نیز دارای ۲۷۰ عضو است که برای دوره‌های ۹ساله برگزیده می‌شوند. سلطان محمد ششم که در ژوئیۀ ۱۹۹۹ جانشین سلطان حسن دوم، پدر متوفای خود، شد، رهبری این کشور را برعهده دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت مراکش ۳۲,۲۵۴,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به ۷۰.۳ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۱.۴ درصد است و ۹۹ درصد از مردم آن را عرب‌های بربر تشکیل می‌دهند. مذهب رسمی مراکش اسلام است و ۵۵.۵درصد از جمعیت آن در شهرها زندگی می‌کنند. زبان رسمی این کشور عربی است. مراکش ، مانند دیگر کشورهای شمال افریقا، در روزگار باستان بخشی از امپراتوری کارتاژ و سپس یکی از استان‌های تابع روم بود. در قرن ۷م اعراب مسلمان آن‌جا را تصرف کردند و بومیان مراکش ، عرب‌های بربر، در قرن ۱۱م امپراتوری‌های مُرابطون و موحدون را تأسیس کردند که دامنۀ آن‌ها تا بخش وسیعی از اسپانیا گسترده بود. با رو‌به زوال‌نهادن امپراتوری‌های مذکور در قرن ۱۹ الجزایر و مراکش زیر سلطۀ فرانسه قرار گرفتند. اسپانیا در ۱۸۹۶ بیشتر اراضی مراکش و صحرا را تصرف کرد. فرانسه نیز بر نواحی مرکزی مراکش تسلط یافت و نفوذ اسپانیا به شمال و جنوب این کشور محدود گردید. مقاومت سرسختانه و خونین بربرهای ساکن کوه‌های الریف در دهۀ ۱۹۳۰، تلاش و فشار ملیّون مراکشی، و نیز همکاری محمد بن یوسف مراکشی با متفقین علیه آلمان نازی (جنگ جهانی دوم)، به استقلال سرزمین مزبور در ۱۹۵۶ منجر شد.