شخصیت چندگانه
شخصیت چندگانه (multiple personality)
اختلال روانی نادری که موجب ظهور حداقل دو شخصیت مستقل در وجود یک شخص واحد می‌گردد. به‌این‌ترتیب، هرگاه یکی از شخصیت‌ها در خودآگاه شخص قرار گیرد وجه دیگر را کنار می‌زند. در مواردی هیچ‌یک از شخصیت‌ها از وجود دیگری خبر ندارد. در نوع شایع‌تر بیماری، یک شخصیت اصلی بر خودآگاه شخص مسلط است؛ ولی حتی این شخصیت هم در مدتی که شخصیتی فرعی بروز می‌یابد، از آن آگاهی ندارد. اما شخصیت فرعی ممکن است از حضور و اَعمال شخصیت اصلی مطلع باشد و حتی در موردش اظهار نظر کند. معمولاً شخصیت‌ها از لحاظ بینش و خوی و زبان بدن (ارتباط غیر کلامی) با یکدیگر بسیار متفاوت‌اند و چه‌بسا دستخط آنان هم متفاوت باشد. این اصطلاح را مورتون پرنس، روان‌پزشک امریکایی، وضع و معرفی کرد. شخصیت چندگانه را نتیجۀ اختلال تجزیه‌ای ذهن می‌‌دانند، یعنی فاصله‌گرفتن از خودآگاه برای فراموش‌کردن افکار و احساسات و خاطراتی که برای شخص دردناک و پذیرش آن‌ها ناممکن است. از این‌رو، ایجاد شخصیت چندگانه را می‌توان راه مقابله یا فرار از تعارضی درونی به‌شمار آورد، که اغلب ناشی از تجربۀ سختی در اوایل عمر، مثل آسیب‌دیدگی از سوءرفتار در دوران کودکی، است. برای درمان شخصیت چندگانه می‌کوشند شخصیت‌های مختلف را به قالب یک شخصیت واحد برگردانند و شخصیت غالب را از وجود بقیه آگاه کنند. به این منظور لازم است که آسیب اولیه را در معرض توجه شخص قرار دهند و تأثیر آن را خنثی کنند.