نسطوریوس
نَسْطوریوس ( ـ ح ۴۵۱م)(Nestorius)
روحانی[۱] سوری، بَطریق[۲] قسطنطنیه (۴۲۸ـ ۴۳۱). مذهب مسیحی بحثانگیز نسطوری[۳] را پدید آورد که قائل به دو سرشت انسانی و الهی[۴] برای عیسی مسیح بود. سیریل[۵] اسکندرانی آن را محکوم کرد و پاپ کلستینوس اول[۶] او را تهدید به عزل و تکفیر کرد. نسطوریوس بر عقیدۀ خود ماند و در۴۳۱ شورایی در اِفِسوس[۷] تشکیل شد و او را محکوم و برکنار کرد. چندی بعد نسطوریوس در تبعید مرد. نسطوریوس در گِرمانیکیا[۸]ی شمال سوریه بهدنیا آمد و احتمالاً نزد تئودوروس موپسوئستیایی[۹] تلمذ کرد. رتبۀ روحانی را در انطاکیه[۱۰] گرفت. اندکی پس از آنکه بطریق قسطنطنیه شد، کشیشی، آناستاسیوس[۱۱] نام، که درپی او به قسطنطنیه آمده بود در مجلس وعظی اعلام کرد (عدهای آن را به خود نسطوریوس نسبت میدهند) که مریم عذرا[۱۲] را نمیتوان حقیقتاً مادر خدا شمرد، زیرا او تنها مادر عیسای انسان است. نسطوریوس با جان و دل از این نظر دفاع کرد و آن را در قالب نظریهای ریخت که مذهب نسطوری یا نسطوریگری[۱۳] نام گرفت.