نیوتون، سر چارلز (۱۸۱۶ـ۱۸۹۴)
نیوتون، سِر چارلز (۱۸۱۶ـ۱۸۹۴)(Newton, Sir Charles)
باستان‌شناس انگلیسی. به کاوش در مناطقی در جنوب غربی ترکیه پرداخت و بقایای یکی از عجایب هفت‌گانۀ جهان، موسولئومِ[۱] هالیکارناسوس[۲] (واقع در بودرومِ[۳] ترکیه امروزی)، را از زیر خاک بیرون کشید (۱۸۵۶ـ۱۸۵۷). همچنین به ایجاد شیوه‌های نظام‌مند در باستان‌شناسی یاری رساند و در مقام نخستین موزه‌دار عتیقه‌های یونانی و رومی در موزۀ بریتانیا[۴] گنجینۀ این موزه را با گردآوری آثاری مهم غنا بخشید. پس از کشف بقایای موسولئوم، محل استقرار کْنیدوس[۵] را از زیر خاک بیرون کشید و مجسمۀ برنزی مار دِلفی[۶] را از استانبول، پیکره‌ای از دِمِتِر[۷]، الهۀ یونانی، مجسمه‌ای عظیم از یک شیر از کْنیدوس، و چندین پیکرۀ دیگر را همراه با بخش عمده‌ای از بقایای هالیکارناس به موزۀ بریتانیا منتقل کرد. هم‌زمان با موزه‌داری در موزۀ بریتانیا به استادی باستان‌شناسی در یونیورسیتی کالج[۸] لندن نیز مشغول شد (۱۸۸۰ـ۱۸۸۸) و مطالعات هلنی را در بریتانیا رونق داد. کتاب تاریخ اکتشافات در هالیکارناس، کنیدوس و برانخیدای[۹] را با مشارکت پولان[۱۰]، دستیارش در کْنیدوس، در ۲ جلد (۱۸۶۲ـ۱۸۶۳) به‌چاپ رساند.