نوبل، آلفرد (۱۸۳۳ـ۱۸۹۶)
نوبِل، آلْفِرِد (۱۸۳۳ـ۱۸۹۶)(Nobel, Alfred)
| آلفرد نوبل Alfred Nobel | |
|---|---|
| زادروز |
استکهلم ۱۸۳۳م |
| درگذشت | ۱۸۹۶م |
| ملیت | سویدی |
| تحصیلات و محل تحصیل | اروپا و امریکای شمالی |
| شغل و تخصص اصلی | شیمی دان |
| شغل و تخصص های دیگر | مهندس |
| گروه مقاله | شیمی و بیوشیمی |
| جوایز و افتخارات | مخترع دینامیت در ۱۸۶۷، ژلیگنیت در ۱۸۷۵، و بالیستیت (نوعی باروت بی دود) در ۱۸۸۷ و فتیله چاشنی فولمینات جیوه برای استفاده با نیتروگلیسیرین |
مهندس و شیمی‌دان سوئدی. دینامیت[۱] را در ۱۸۶۷، ژلیگنیت[۲] را در ۱۸۷۵، و بالیستیت[۳] (نوعی باروت بی‌دود) را در ۱۸۸۷ اختراع کرد. از راه تولید مواد منفجره و بهره‌برداری از میدان نفتی باکوی آذربایجان، در نزدیکی دریای خزر[۴]، ثروت فراوانی به‌دست آورد که آن را برای اهدای پنج جایزۀ نوبل[۵] به‌جای گذاشت. در استکهلم زاده شد و در اروپا و امریکای شمالی درس خواند. طی جنگ کریمه[۶]، از ۱۸۳۵ تا ۱۸۶۵، در شرکت پدرش، واقع در سن‌پترزبورگ[۷]، کار می‌کرد. این شرکت تسلیحات نظامی تولید می‌کرد. پس از جنگ، پدرش ورشکسته شد و در ۱۸۵۹ با خانواده‌اش به سوئد بازگشت. چند سال بعد، آلفرد چند مادۀ منفجره جدید اختراع و کارخانه‌ای برای تولید آن‌ها تأسیس کرد. در ۱۸۶۴، کارخانۀ نیتروگلیسرین[۸] منفجر شد. در این حادثه برادر جوان‌تر نوبل و چهار نفر دیگر کشته شدند. در ۱۸۶۳، نوبل فتیلۀ چاشنی فولمینات جیوه[۹] را برای استفاده با نیتروگلیسیرین اختراع کرد. او با مخلوط‌کردن نیتروگلیسیرین و پنبۀ کوهی (کایزل‌گور)[۱۰] (نوعی کانی دیاتومیت[۱۱] پرزدار) دینامیت را اختراع کرد تا جابه‌جایی و حمل نیتروگلیسیرین ایمن‌تر باشد. ژلیگنیت محلول کلوئیدی نیتروسلولز[۱۲] (باروت پنبه[۱۳]) در نیتروگلیسیرین است که بسیار ایمن‌تر است، حساسیت کمتری به ضربه دارد، و در‌برابر رطوبت بسیار مقاوم است. نوبل در زمینۀ الکتروشیمی[۱۴]، اپتیک[۱۵]، بیولوژی[۱۶]، و فیزیولوژی[۱۷] نیز تحقیق می‌کرد و به حل بسیاری از مشکلات تولید ابریشم مصنوعی، چرم، و لاستیک کمک کرد.