نوتر، امی (۱۸۸۲-۱۹۳۵)
نوتِر، اِمی (۱۸۸۲-۱۹۳۵)(Noether, Emmy)
| امی نوتر Emmy Noether | |
|---|---|
| زادروز |
ارلانگن ۱۸۸۲م |
| درگذشت | ۱۹۳۵م |
| محل زندگی | آلمان و امریکا |
| ملیت | آلمانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دکتری از دانشگاه ارلانگن |
| شغل و تخصص اصلی | ریاضی دان |
| آثار | مقاله ای درباره هییت های تعویض ناپذیر |
| گروه مقاله | ریاضیات |
| خویشاوندان سرشناس | ماکس نوتر (پدر) |
| جوایز و افتخارات | پیش گام در جبر مجرد |
بانوی ریاضی‌دان آلمانی، و از دانشمندان برجسته و پیش‌گام در جبر مجرد[۱]. سرآغاز پژوهش در نظریۀ کلی ایده‌آل‌ها[۲]، انتشار مقاله‌هایی از او در اوایل دهۀ ۱۹۲۰ است. در ارلانگن[۳] زاده شد و دختر ماکس نوتر[۴]، ریاضی‌دان آلمانی، بود. علی‌رغم موانعی که برای تحصیل دختران در دانشگاه وجودداشت، در ۱۹۰۷، به‌سبب نوشتن رساله‌ای دربارۀ غیر متغیرها یا ناورداهای جبری[۵] از دانشگاه ارلانگن دکترا گرفت، ولی، به‌سبب تبعیض جنسی نتوانست به عضویت هیئت علمی دانشگاه درآید. او مستقلاً به پژوهش‌هایش ادامه‌داد و سرانجام، در ۱۹۱۵، به درخواست داوید هیلبرت[۶] برای تدریس به دانشگاه گوتینگن[۷] دعوت شد. در آن‌جا، با هیلبرت در زمینۀ مسائل برآمده از نظریۀ نسبیت[۸] آلبرت اینشتین همکاری کرد و در ۱۹۲۲، به مقام دانشیاری رسید. تا ۱۹۳۳، که حکومت نازی به تصفیۀ استادان یهودی دانشگاه‌ها پرداخت، در گوتینگن ماند. سپس، به امریکا مهاجرت کرد و در بقیۀ عمرش، استاد ریاضیات کالج برین ماور[۹]، در ایالت پنسیلوانیای امریکا، بود. نخستین اثری که باعث اشتهار او در ریاضیات شد، مقاله‌اش دربارۀ هیئت‌های تعویض‌ناپذیر[۱۰] بود که در آن‌ها، ترتیب[۱۱] ترکیب اعضا در نتیجه تأثیر می‌گذارد. چند سال بعد از آن، نظریۀ ایده‌آل‌ها را عرضه کرد و آن را نظام‌مند ساخت. همچنین، مفهوم ایده‌آل‌های ابتدایی[۱۲] را معرفی کرد. پس از ۱۹۲۷، به جبرهای تعویض‌ناپذیر بازگشت و کلاً در زمینۀ تبدیلات خطی جبرهای تعویض‌ناپذیر[۱۳] و ساختار آن‌ها به تحقیق پرداخت.