فرای، نورتروپ (۱۹۱۲ـ۱۹۹۱)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Northrop Frye)

فِرای، نورتروپ (۱۹۱۲ـ۱۹۹۱)(Frye, Northrop)

منتقد ادبی، زادۀ کانادا. بیشتر به‌سبب طرح مفهوم «نقد سرنمونی[۱]» شهرت یافت. در این شاخه از نقد ادبی، ادبیات و هنرها، نمودهایی از افسانه‌های جهانی و سرنمونی‌اند. فرای در مهم‌ترین اثرش با نام تحلیل نقد[۲] (۱۹۵۷) نقد سرنمونی را معرفی کرد، و پس از شناسایی الگوهای سرنمونیِ بنیادین در افسانه‌ها، انواع ادبی، و تخیّل خواننده، به بحث دربارۀ آن‌ها پرداخت. نورتروپ فرای در شربروک[۳]، کِبِک[۴]، به‌دنیا آمد. پدر و مادرش متدیست[۵]های متدینی بودند. در کالج ویکتوریا[۶] در دانشگاه تورنتو[۷] (۱۹۳۳)، و سپس در کالج امانوئل[۸]، درس خواند؛ و در ۱۹۳۶ رتبۀ کشیشی گرفت. در ۱۹۴۰ به تدریس ادبیات در دانشگاه تورنتو پرداخت. در همان سال نخستین کتابش با نام تقارن ترسناک[۹] را منتشر کرد، که مطالعه‌ای دربارۀ ویلیام بلیک[۱۰]، شاعر انگلیسی، بود. فرای مکرراً به تأثیر فراگیر کتاب مقدس در تفکر و کتابت غرب اشاره می‌کرد و کتاب رمز کل: عهدین و ادبیات[۱۱] (۱۹۸۲) را تماماً بدان اختصاص داد. برخی از دیگر تألیفات فرای عبارت‌اند از قصه‌های هویت: مطالعاتی در اساطیر منظوم[۱۲] (۱۹۶۳)؛ دیدگاه طبیعی[۱۳] (۱۹۶۵) که نظری به آثار جان میلتون[۱۴]، شاعر انگلیسی، دارد؛ دلقکان زمانه[۱۵] (۱۹۶۷) که مطالعه‌ای دربارۀ تراژدی‌[۱۶]های شکسپیر[۱۷] است؛ و بوش گاردن: مقالاتی در باب تخیل کانادایی[۱۸] (۱۹۷۱) که شعر کانادایی قرن بیستم را به بحث می‌گیرد. نوشته‌های فرای در زمینۀ نقد ادبی در چهار کتاب گرد آمده‌اند: منتقد خوش‌اخلاق[۱۹] (۱۹۶۳)، تخیّل تربیت‌شده[۲۰] (۱۹۶۴)، انجیل دنیوی[۲۱] (۱۹۷۱) و کلام نیرومند[۲۲] (۱۹۹۰).

 


  1. archetypal criticism
  2. Anatomy of Criticism
  3. Sherbrooke
  4. Quebec
  5. Methodist
  6. Victoria College
  7. University of Toronto
  8. Emmanuel College
  9. Fearful Symmetry
  10. William Blake
  11. The Great Code: The Bible and Literature
  12. Fables of Identy: Studies in Poetic Mythology
  13. A Natural Perspective
  14. John Milton
  15. Fools of Time
  16. tragedy
  17. Shakespeare
  18. The Bush Garden: Essays on the Canadian Imagination
  19. Well-Tempered Critic
  20. The Educated Imagination
  21. The Secular Scripture
  22. Words with Power