بلوط
بَلوط (oak)
گروهی از درختان یا درختچه‌های متعلق به جنس بلوط[۱] و تیره راش[۲]، با بیش از ۳۰۰ گونۀ شناخته‌شده در سراسر مناطق معتدل. این گیاهان دارای سنبله‌های جدا از هم نر و ماده‌اند. الوار درخت بلوط بسیار ارزشمند است، زیرا دارای چوب‌هایی با دوام و لایه‌هایی صاف است. گونه‌های بسیاری از بلوط در ایران رشد می‌کنند. در بین این گونه‌ها، دارمازو[۳] و بلوط ایرانی[۴] درختان کوتاهی‌اند که روی برگ‌ها و شاخه‌های این بلوط‌ها بر اثر نیش حشرات، غده‌های بزرگ و کوچک کروی‌شکلی، با نام مازوی سبز، تشکیل می‌شود. این غده‌ها پر از تانن‌اند و به‌همین سبب، در چرم‌سازی، داروسازی، و همچنین تهیۀ جوهر و موادی از این قبیل به‌کار می‌روند. همچنین، گز علفی[۵] از گونه‌هایی است که بر اثر نیش حشرات روی برگ‌های آن ماده شیرینی با نام گزانگبین یا گز علمی پدید می‌آید. بلوط، راش، و ممرز از گیاهان مهم جنگل‌های شمالی ایران‌اند و تقریباً عناصر اصلی و خالص جنگل‌های غرب و شمال غرب ایران را تشکیل می‌دهند. پژمردگی بلوط[۶]، نوعی بیماری قارچی ناشی از همزیستی متقابل سوسک و قارچ است. این بیماری شبیه به بیماری نارون[۷] و بسیار مضر است.