علوم غریبه
علوم غریبه (occult sciences)
(یا: علوم خَفیه به‌معنی دانش‌های پنهان؛ معادل لاتینی آن occult هم درست به همین معنی پنهان از دیده عموم است) علومی که دربارۀ غرایب و عجایب آثار و نیروهای فوق طبیعی و اسرارآمیز است. قدما علوم را به دو دسته کلی تقسیم می‌کردند: علوم جَلیّه (آشکار) و علوم خَفیّه (پنهان). علوم جَلیّه همان علوم به‌معنای متداول آن است که تحصیل آن به طور عادی و معمولی برای همگان ممکن و میسر است و بیشتر اشخاص می‌توانند به دقایق و قوانین آن دست یابند. اما فراگرفتن علوم خفیه جز با ریاضت و مجاهدت بسیار و البته اعتقاد راسخ میسر نیست. زیرا که با عالم باطن و پدیده‌های خارق‌العاده سروکار دارد. عمل به این علوم از دیرباز تاکنون درمیان اقوام مختلف جهان وجود داشته و دامنه و گسترۀ آن بسیار فراگیر بوده است، ازجمله علوم غريبه می‌توان از سحر و جادو و رمل و جفر و طلسمات و تسخیر و احضار ارواح و کیمیا و ریمیا و سیمیا و هیمیا و لیمیا (این پنج علم اخیر را علوم خمسۀ محتجبه یا پنج علم پنهان می‌گفتند) و نیز پدیده‌های فراروانشناختی همچون غیب‌بینی و دورآگاهی نام برد. از نظر علوم جدید ادعاهایی که در علوم غریبه مطرح می‌شود عموماً مردود است و قابل اعتماد نیست. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان دست کم در توجیه برخی از آن‌ها می‌گویند چنان نیست که این پدیده‌ها واقعاً در خارج ماده تحقق یافته باشند، بلکه انسان آن‌ها را از راه تلقین پیش روی خود احساس می‌کند، نه این‌که در خارج مانند سایر موجودات مادی و طبیعی حاضر باشند. نیز ← علوم_خمسه_محتجبه