انحصار چندجانبه
انحصار چندجانبه (oligopoly)
در اقتصاد، وضعیتی که در آن، تعداد کمی از شرکتها بخش عمدۀ بازاری خاص را کنترل میکنند. در بازاری که بر انحصار چندجانبه مبتنی است، مؤسسات میتوانند با پیوستن به یکدیگر به راحتی یک کارتل[۱] تشکیل دهند و برای تثبیت قیمتهای بالا تبانی کنند. این تبانی، که نمونهای از یک عمل محدودکنندۀ تجارت[۲] بهشمار میرود، در بریتانیا و اتحادیۀ اروپا[۳] کاری غیرقانونی است. ویژگی انحصار چندجانبه، نه رقابت در قیمت بلکه رقابت در شکل، علایم تجاری و کیفیت کالاست. جنگ قیمتها[۴]، که در آن همۀ شرکتهای بزرگ در بازار قیمت را کاهش میدهند، بهسادگی موجب کاهش سود آنان میشود و تغییر اندکی در سهمهای آنان در بازار ایجاد میکند؛ در عوض، مؤسسات در انحصار چندجانبه مایلند که قیمتهای نسبتاً بالا یا قیمت اضافی[۵] مطالبه کنند، اما از طریق تبلیغات و سایر وسایل ترویجی به رقابت پردازند. شرکتهای موجود، از ورود شرکتهای جدید به بازار در امانند؛ زیرا موانع ورود به بازار بسیار شدید است. مثلاً، اگر برای کالاها تبلیغات گسترده صورت گیرد و تولیدکنندگان، چندین علایم تجاری موفق داشته باشند، برای مؤسسهای جدید ایجاد علامت تجاری جدیدی خاص خود در بازار، بسیار پرهزینه و مشکل خواهد بود.