پرتقال
پُرتِقال (orange)
میوۀ آبدار، نارنجیرنگ، و گرد گونههای متعددی از درختان همیشه سبز تیرۀ مرکبات[۱]، با نام علمی سیتروس سینَنْسیس[۲]، پرتقال شیرین[۳]. این درختان همزمان شکوفههای سفید و میوه میدهند. گرچه احتمال میرود که خاستگاه آنها آسیای جنوب شرقی باشد، درختان پرتقال برای مصارف تجاری در اسپانیا، فلسطین اشغالی، امریکا، برزیل، افریقای جنوبی، و مناطق دیگر کشت میشوند. پرتقال شیرین معمولاً تازه خورده میشود. پرتقالهای یافا[۴]، خونی[۵] و ناول[۶] (تامسون) انواع گوناگون این گونهاند. نارنگی[۷] و ماندارین[۸](پرتقال تیرۀ زرد پررنگ)، با نام علمی سیتروس رتیکولاتا[۹]، متعلق به گونههای نزدیک پرتقالاند. نارنج[۱۰] پرتقال تلخی است که برای ساختن مربا[۱۱] از آن استفاده میکنند. روغنهای مفید متعددی از پرتقال بهدست میآید. در ایران، از زمانهای قدیم گونههایی از جنس سیتروس را کاشتهاند و عواملی مانند دورگگیری، جهش و امثال آن موجب پیدایش صفات ثانویۀ فراوانی در آنها شده است. این امر تعیین نام علمی دقیق آنها را با مشکل روبهرو کرده است، به قسمی که بعضی از گونهها یا انواع آن ممکن است نامهای دیگری داشته باشند. هماکنون درختان مرکبات در نواحی شمال، جنوب شرق و جنوب ایران کاشته میشوند. میوۀ این درختان منبع غنی ویتامین ثاند.