صید بیش از حد ماهی
صید بیش از حدّ ماهی (overfishing)
صید ماهی، بیش از میزان تولیدمثل گونههای ماهی، منجربه کاهش تعداد ماهیها در هر صید میشود. مثلاً، در اقیانوس اطلس شمالی، شاهماهی[۱] تا مرز نابودی صیدشده و جمعیت ماهی کاد[۲] و هداک[۳] بسیار کاهش یافته است. در کشورهای در حال توسعه، بهکارگیری کشتیهای ماهیگیری عظیمالجثه و مجهز، که غالباً به صنایع شیلات کشورهای صنعتی تعلق دارند، سبب کاهش ذخایر ماهی برای ساکنان محلی میشود که ماهیگیری یگانه راه تأمین پروتئین مورد نیاز آنهاست (← ماهیگیری و شیلات). بومشناسان سالهاست که نگران پیامدهای گستردهتر صید بیرویه آبزیان، بهخصوص گسستگی زنجیرۀ غذایی[۴] اقیانوسیاند. بنابه تخمین سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد[۵]، صید بیرویۀ آبزیان در جهان، بهحدّی به اکوسیستمهای اقیانوسی، آسیب رسانده است که میزان بالقوۀ صید، بهطور متوسط، بیست درصد کاهش یافته است. با مدیریت شایستۀ برنامههای صید میتوان میزان صید آبزیان را افزایش داد. بنابه آمار موجود سالیانه ۲۰میلیون تن ماهی به این دلیل که جزو گونههای مورد نظر محسوب نمیشوند، از کشتیهای ماهیگیری به دریا ریخته میشوند. طبق برآورد سازمان خواربار و کشاورزی، در ۱۹۹۳، در نُه محل از هفده منطقۀ اصلی ماهیگیری در جهان برخی از گونههای ماهی احتمالاً دچار کاهشی اسفبار شده بودند. صید ماهی در ۱۹۹۴ تقریباً هفده درصد از آبهای ساحلی نیوانگلند[۶]، واقع در امریکا، ممنوع شد؛ به این امید که ذخایر روبه افول ماهی احیا شود. منطقۀ تحت پوشش ۱۷هزار کیلومتر مربع و در ناحیۀ جورجز بنک[۷]، در اقیانوس اطلس، واقع است. بعضی از گونههای ماهی بسیار کاهش یافتهاند، مثلاً صید ماهی کاد اقیانوس اطلس، هداک، کیپ هِیْک، و هِیْک نقرهای از ۵میلیون تن در ۱۹۷۰ به ۲.۵میلیون تن در ۱۹۸۹ رسید. صید ماهی کاد در سواحل کانادا و آبهای اروپا موقتاً بهحالت تعلیق درآمده است، اما احیای ذخایر این ماهی ممکن است سالها بهطول انجامد.