فنیقیه
فِنیقیه (Phoenicia)
نام قدیمی یونانی ناحیۀ شمال کنعان[۱] در ساحل شرقی مدیترانه. تمدن فنیقی از حدود ۱۲۰۰پم تا تصرف صور[۲] بهدست اسکندر مَقدونی در ۳۳۲پم شکوفا بود. آنان قومی دریانورد و هنرمند بودند. گویا افریقا را دور زدند و مهاجرنشینهایی در قبرس، شمال افریقا (مثلاً کارتاژ)، مالت[۳]، سیسیل، و اسپانیا تأسیس کردند. شهرهای آنان (صور، صِیدا[۴]، و بیبلوس[۵]) دولتهای مستقلی با پادشاهان موروثی داشتند که زیر نفوذ طبقات حاکم بازرگان بودند. فنیقیها سواحل لبنان و سوریه، در شمال کوه کارمل[۶]، را تصرف کرده بودند. صادرات آنان شامل رنگ ارغوانی و پارچۀ صور، اسباب و اثاثیۀ خانه (از چوپ لبنان)، و جواهرات بود. اسنادی که در ۱۹۲۹ در اوگاریت[۷] ساحل سوریه کشف شد حاوی اطلاعات فراوانی دربارۀ تمدن آنان است؛ خدایان آنان شامل بعل[۸]، اَستارتِه[۹] یا ایشتر[۱۰]، و مولوک[۱۱] بودند. رقابت مهاجرنشینها و حملههای اقوام دریایی، آشوریان و یونانیان به شهرهای فنیقیه، به زوال آنان انجامید.