پراگماتیسم (کتاب)
پراگْماتیسم (کتاب)(Pragmatism)
(یا: فلسفۀ اصالت عمل) كتابی مشتمل بر هشت سخنرانی ویلیام جیمز در دانشگاه كلمبیای نیویورك (۱۹۰۶ـ۱۹۰۷) در شرح فلسفۀ اصالت عمل، منتشر‌شده به انگلیسی در ۱۹۰۷. عنوان سخنرانی‌ها به ترتیب چنین است: «معضل كنونی فلسفه»، «معنی پراگماتیسم»، «برخی مسائل مابعدطبیعی از دیدگاه پراگماتیسم»، «واحد و كثیر»، «پُراگماتیسم و عقل سلیم»، «درك پراگماتیسم از حقیقت»، «پُراگماتیسم و انسان‌گرایی»، و «پراگماتیسم و مذهب». این كتاب گزارش دست اول از زبان یكی از پایه‌گذاران اصلی مكتب پراگماتیسم است. جیمز در این سخنرانی‌ها ضمن تشریح دیدگاه پراگماتیستی و تكیه بر ارزش‌های عملی، كوشیده است تا پراگماتیسم را به روشی تبدیل كند كه در آن برخی از بنیادی‌ترین مناقشات فلسفی دربارۀ وحدت و كثرت، جوهر و عرض، معنای حقیقت، اومانیسم فلسفی، و مذهب حل شود. به عقیدۀ جیمز، هیچ‌یك از نظام‌های فلسفی پیشنهاد‌شده تا آن زمان، ازجمله اصالت تجربه و اصالت عقل، قانع‌كننده نیست، و مذهب اصالت عمل تنها فلسفه‌ای است كه در دسترس است و با احتیاجات و تمنیات آدمی مطابقت دارد. براساس اصول مذهب اصالت عمل، هرگاه نتایج فرضیه‌ای در عمل سودمند باشد نمی‌توان آن را طرد كرد.