بطلمیوس دوازدهم
بَطلَمیوس دوازدهم (ح ۱۱۲ـ۵۱پ‌م)(Ptolemy XII)
| بطلمیوس دوازدهم Ptolemy XII | |
|---|---|
| زادروز |
۵۱ پ م |
| درگذشت | ۱۱۲ پ م |
| ملیت | مصری |
| شغل و تخصص اصلی | فرمانروا |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
پادشاه مقدونی مصر. در دورۀ زمامداری او حکومت مصر در واقع دست‌نشاندۀ جمهوری روم شد. پس از مرگ ناگهانی و خشونت‌بار دو عضو مشروع خاندان سلطنتی بطالسه، مردم اسکندریه از بطلمیوس خواستند تا حکومت را به‌دست گیرد. وی ازجمله نوادگان کلئوپاترای سوم[۱]، ملکۀ مصر، بود که به همراه دو برادر دیگرش برای در امان‌ماندن از جنگ به یکی از جزایر دریای اژه فرستاده شد و سرانجام در ۸۸پ‌م به دست مهرداد ششم[۲] فرمانروای پونتوس[۳] در آسیای صغیر، اسیر شد. او در ۸۰پ‌م به سوریه رفت و به نوشتۀ سیسرون[۴]، مورّخ یونانی، پس از آن‌که برادرش پادشاه قبرس شد، به مصر بازگشت. بطلمیوس دوازدهم اندکی پس از بازگشت به مصر با کلئوپاترای پنجم ازدواج و به آیین مصری‌ها تاج‌گذاری کرد. در ۶۵پ‌م مشروعیت حکومت او در مصر به مخاطره افتاد، چون گروهی از سناتورهای روم سندی ارائه کردند که در آن بطلمیوس یازدهم[۵] در وصیت‌نامۀ خود، مصر را برای روم به ارث می‌گذاشت. برخی از اشراف روم ازجمله سیسرون با انضمام مصر به روم مخالفت کردند و بطلمیوس دوازدهم برای تحکیم حکومت خود به روم رفت و با پرداخت رشوه‌های کلان به کنسول‌ها و سناتورها ازجمله یولیوس سِزار[۶]، استقلال مصر از روم را به‌دست آورد، امّا رومی‌ها قبرس را که جزئی از قلمرو مصر بود به خاک خود منضم کردند و پادشاه قبرس که برادر بطلمیوس بود خودکشی کرد. بطلمیوس با پرداخت رشوه به یکی از سرداران پومپیوس کبیر[۷]، سرانجام در ۵۵پ‌م به همراه ارتش روم وارد مصر شد. او پس از ورود به مصر، دختر خود را که سرکردۀ شورشیان اسکندریه بود به‌قتل رساند و در ۵۱پ‌م اندکی پیش از مرگ، بزرگ‌ترین دخترش کلئوپاترای هفتم[۸] را به جانشینی خود منصوب و پسر ارشدش را با کلئوپاترا در سلطنت شریک کرد.