کادورت، رالف (۱۶۱۷ـ۱۶۸۸)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Ralph Cudworth)

کادوُرت، رالف (۱۶۱۷ـ۱۶۸۸)(Cudworth, Ralph)
مهم‌ترین چهرۀ مکتب افلاطونیان کیمبریج[۱]. اثر اصلی فلسفی‌اش طرح سه قسمتی نظام عقلی حقیقی عالم[۲] است که نخستین بخش آن با همین عنوان در ۱۶۷۸ به‌چاپ رسید و خلاصه‌ای از بخش دوم و سوم‌ آن با عنوان‌های رساله در باب اخلاق ابدی و تغییرناپذیر[۳] (۱۷۳۱) و رسالۀ اختیار[۴] (۱۸۳۸) پس از مرگش منتشر شدند. کادورت در کالج امانوئل[۵] کیمبریج تحصیل کرد. حامی پوریتان‌ها بود و از این‌رو در ۱۶۴۵ رئیس کلر کالج[۶] کیمبریج شد و پس از یک دوره ریاست خشک و لجوجانه، در ۱۶۵۰ آن‌جا را ترک کرد، اما در ۱۶۵۴ در مقام رئیس کالج کرایست[۷] به کیمبریج بازگشت. هدف اصلی آثار مابعدطبیعی کادورت رد ماده‌گرایی[۸] و هیلوزوئیسم[۹] (مکتبی فلسفی که ماده را زنده می‌داند) بود. به عقیدۀ او ذهن صرفاً دریافت‌کنندۀ منفعل تأثیر اتم‌ها نیست و کنشگری یا فاعلیتش در جهان گواه واقعیت مستقل آن است. کادورت اهمیت کنشگری در طبیعت را با آموزه‌ای ارسطویی دربارۀ طبایع آفریننده[۱۰] یا اصول هادی درونی بسط داد که بر شکل‌گیری موجودات زنده حاکم‌اند، غایاتی دارند و حتی بر نفس تأثیر می‌گذارند، امّا آگاه نیستند. این آموزه مباحثات فراوانی را در آثار بِل[۱۱] (که در این آموزه گرایشی الحادی می‌دید)، لایب‌نیتس[۱۲] و اصحاب دایرةالمعارف دامن زد. کادورت عقیده داشت که اخلاق شامل حقایق ابدی و تغییرناپذیر است که عقل آن‌ها را درک کند. با این‌ حال در روان‌شناسی اخلاقی‌اش برخلاف کانت بر چگونگی توافق و هماهنگی اخلاق با عقل تأکید نمی‌کند، بلکه پرسش اصلی‌اش آن است که آیا عشق انگیزۀ اعمال ما است یا خودخواهی و منفعت‌طلبی.

 


  1. Cambridge Platonists
  2. The True Intellectual System of the Universe
  3. A Treatise Concerning Eternal and Immutable Morality
  4. A Treatise of Free Will
  5. Emmanuel College
  6. Clare College
  7. Christ’s College
  8. materialism
  9. hylozoism
  10. plastic natures
  11. Bayle
  12. Leibniz