رافایل سانتسیو

رافایل سانتسیو Raphael Sanzio
زادروز	اوربینو۱۴۸۳م
درگذشت	۱۵۲۰م
ملیت	ایتالیایی
شغل و تخصص اصلی	نقاش
شغل و تخصص های دیگر	معمار
آثار	ازدواج مریم عذرا (۱۵۰۴؛ بررا، میلان)، و دیوارنگاره : مدرسه آتن (۱۵۰۹ـ۱۵۱۱؛ واتیکان، رم)؛ کارتون هایی برای پردههای نمازخانه سیستین در واتیکان؛ مریم سیستین (ح ۱۵۱۲)؛ و تک چهره ها: بال داساره کاستیلیونه (ح ۱۵۱۵)
گروه مقاله	معماری
خویشاوندان سرشناس	جووانی سانتی، نقاش (پدر)

رافائِل سانتسیو (۱۴۸۳م ـ۱۵۲۰م)(Raphael Sanzio)

تابلوی ازدواج مریم عذرا، اثر رافائل سانتسیو

(نام اصلی: رافّائلّو سانتسیو) نقاش و معمار ایتالیایی. در اوربینو به‌دنیا آمد، و سرانجام در رم اقامت گزید. تک‌چهره‌، و پرده‌های اساطیری و دینی نقاشی می‌کرد؛ آثارش در هماهنگی رنگ‌ها و ترکیب‌بندی زبانزدند. در پروجا، فلورانس، و (از ۱۵۰۸م) در رم کار کرد، و دیوارنگارههایی در واتیکان آفرید. ازدواج مریم عذرا (۱۵۰۴م؛ بررا، میلان)، و دیوارنگارۀ مدرسۀ آتن (۱۵۰۹ـ۱۵۱۱م؛ واتیکان، رم)، از مشهورترین آثار اویند. رافائل پسر جووانّی سانتی ( ـ۱۴۹۴م)، نقاش دربار اوربینو، بود. در هشت‌سالگی مادرش، و دو سال بعد پدرش را از‌دست داد؛ از قرار معلوم نقاشی را نخست از پدرش، و سپس نزد تیموتئو ویتی آموخت. در ۱۴۹۹م به پروجا رفت، و با پروجینو کار کرد. ازدواج مریم عذرا بازتابی از سبک ظریف اوست، اثری که نشان می‌دهد چگونه از آغاز به استقرار هماهنگ پیکره‌ها در فضای تصویر توجه داشته است. از ۱۵۰۴ تا ۱۵۰۸م در فلورانس به اتودبرداشتن از آثار لئوناردو داوینچی، میکلانژ، مازاتچو، و فرا بارتولومئو پرداخت، مریم آنسیدئی از نقاشی‌های این دورۀ اوست. پاپ یولیوس دوم تزیین منازل پاپی (استانتسا دلّا سِنیاتورا) در واتیکان را به او محوّل کرد. نخستین دیوارنگارۀ رافائل از این مجموعه، با نام مدرسۀ آتن، گروه‌بندی پیچیده ولی کلاسیکی از فیلسوفان و ریاضی‌دانان یونانی حول افلاطون و ارسطو است. دومین مجموعۀ دیوارنگاره‌ها (۱۵۱۱ـ۱۵۱۴م)، با نام قٌدّاس بولسنا، اثری است سرشار از رنگ و جلوه‌های نمایشی. این دیوارنگاره‌ها از کار میکلانژ بر سقف نمازخانۀ سیستین (که در ۱۵۱۲م پرده‌برداری شد) تأثیر دارند. رافائل سفارش‌های بسیاری گرفت و در‌خلال چند سال بعد، دیوارنگاره‌هایی اساطیری در ویلّا فارنزینا در رم (۱۵۱۱ـ۱۵۱۲م)؛ کارتونهایی برای پرده‌های نمازخانۀ سیستین در واتیکان؛ مریم سیستین (ح ۱۵۱۲م)؛ و تک‌چهره‌هایی همچون بالداسّاره کاستیلیونه (ح ۱۵۱۵م) را خلق کرد. رافائل در بسیاری از معاصران خود، و اخلافش ازجمله کاراتچی، روبنس، پوسن، رامبرانت، نئوکلاسی‌سیستها، و رمانتیکها تأثیر نهاد. در فلورانس علاوه بر میکلانژ و داوینچی، از فرا بارتولومّئو نیز تأثیر پذیرفت. با قدرت جذب خارق‌العاده‌اش، از ویژگی‌های آثار بسیاری از استادان بهره برد، اما هرگز مقلّد آنان نشد. تبّحر در اجرا را، با تصوّر شخصی خود از طرح و شکل درآمیخت. در شش سال آخر عمر، بسیاری از آثار مشهورش را در رم خلق کرد، که از آن جمله‌اند: قدیسه سسیلیا، مریم سان سیستو، و تجلّی مسیح. کثرت سفارش‌ها ناچارش کرد کارگاه بزرگی دایر کند، که سرپرستی آن را به جولیو رومانو سپرد. انعطاف‌پذیری و استعداد جذب وی را در سیر تحول تک‌چهره‌هایش، از مجموعۀ لئوناردویی اولیه ازجمله دونی، تا شیوۀ رُمی همچون بانوی سرپوشیده (نگارخانۀ پیتّی، فلورانس) و بئاتسانو و ناواجِرو (نگارخانۀ دوریا، رم)، نیز می‌توان مشاهده کرد. رافائل در ۱۵۱۴م جانشین برامانته در مقام سرمعمار کلیسای سان پیترو شد، و نقشۀ کاملاً تازه‌ای برای کلیسا عرضه کرد که هرگز به‌مرحلۀ اجرا در نیامد. کاخ برونکونیو دل آکوئیلا، کلیسای سان اِلیجو دلیی اُرفیچی، نمازخانۀ کیجی در کلیسای سانتا ماریا دل پوپولو، ویلای اداما، و کاخ ویدونی از دیگر بناهایی است که در رم طراحی کرد.

 

---