رکود
رکود (recession)
روند نزولی چرخۀ فعالیتهای اقتصادی در یک کشور یا منطقه بهمدت بیش از چند ماه که مشخصۀ آن اُفت تولید و سرمایهگذاری و افزایش بیکاری است. رکود سبب کاهش درآمد و مصرف خانواده میشود و حتی خانوادههای ثروتمند را به آینده بیمناک میکند و موجب تأخیر آنها در خریدهای بزرگ و سرمایهگذاری میگردد. در زمان رکود، اُفت تولید نتیجۀ کاهش خرید کالاهای بادوام توسط مصرفکنندگان و نزول خرید ماشینآلات از سوی شرکتهاست. احتمالاً بیشترین تأثیر رکود بر موجودی بنگاههای اقتصادی است که باعث میشود تجار از افزودن بر موجودیهایشان خودداری کنند و هرچه بیشتر موجودی انبارها را به بازار عرضه کنند، درنتیجه تأثیر رکود بر حجم تولید مضاعف میگردد. رکود طولانی و شدید ممکن است به کسادی کسب و کار[۱] و بحران اقتصادی[۲] حتی در کل جهان منجر شود و عوارض اجتماعی و سیاسی وخیم بهبار آورد. این نوع رکود اغلب به بحران اقتصادی جهان اشاره میکند که در ۲۹ اکتبر ۱۹۲۹ با رکود اقتصادی وال استریت[۳] میلیاردها دلار ارزش سهام ایالات متحد ظرف چند ساعت ازبین رفت. این امر موجب تعطیلی بسیاری از بانکهای امریکایی شد که درگیر معاملات سهام بودند و به لغو سرمایهگذاریهای ایالات متحد در خارج انجامید. ازبینرفتن اعتبار ایالات متحد پیامدهایی جدّی برای اقتصاد اروپا داشت، بهویژه برای اقتصاد آلمان، و هنگامی که کشورها برای حفظ اقتصاد خود تلاش میکردند، موجب کاهش شدید سطح تجارت بینالملل شد. اگرچه اقتصاد اکثر کشورهای اروپایی[۴] درخلال اواسط دهۀ ۱۹۳۰ اندکی بهبود یافت، اما انگیزۀ اصلی برای رشد اقتصادی مجدد از طریق تدارک برنامه، در دهههای بعد فراهم شد. رکود دیگری در ۱۸۷۳ تا ۱۸۹۶ رخ داد که علت آن کاهش شدید نرخ رشد در اقتصاد انگلستان[۵] بود و بر فعالیتهای صنعتی در آلمان و ایالات متحد امریکا اثر گذاشت. جدیدترین رکود شدید اقتصاد جهانی در اواخر سال ۲۰۰۸ پدید آمد. این رکود نخست بهعلت عدم بازپرداخت وام مسکن در امریکا پدید آمد و موجب ورشکستگی چند بانک مسکن و شرکت بیمه شد، اما دامنه آن کمکم گسترش یافت و بهعلت وابستگی شدید بانکها به یکدیگر بر بازار بورس جهانی بهشدت تأثیر گذاشت و به کاهش تولید و افزایش بیکاری بهویژه در امریکا و اروپا انجامید. تأثیر آن بر بازار نفت نیز باعث اُفت شدید قیمت آن شد.