گویچه قرمز خون

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Red blood cell)

گویْچۀ قرمز خون (red blood cell)
(یا: اریتروسیت) فراوان‌ترین نوع یاختۀ خونی[۱]، و مسئول حمل اکسیژن در بدن. محتوی نوعی پروتئین قرمز رنگ با نام هموگلوبین[۲] است که در شش‌ها با اکسیژن ترکیب می‌شود و اکسی هموگلوبین[۳] می‌سازد. پس از رسیدن این یاخته‌ها به بافت‌ها[۴]، اکسی هموگلوبین به عناصر اولیه‌اش تجزیه می‌شود و اکسیژن آزاد می‌کند. در هر سانتی‌متر مکعب خون تقریباً ۶میلیون گویچۀ قرمز وجود دارد. گویچۀ قرمز یاخته‌ای کاملاً اختصاص یافته با شکلی متمایز است. در پستانداران[۵]، این یاخته‌ها به‌شکل صفحه‌های گردند که فرورفتگی‌ای روی آن‌ها وجود دارد. برای ایجاد حداکثر فضا برای هموگلوبین، این یاخته‌ها قبل از شروع فعالیت برای حمل اکسیژن هستۀ[۶] خود را از‌دست می‌دهند. در سایر مهره‌داران[۷]، گویچه‌های قرمز تخم‌مرغی‌شکل و دارای هسته‌اند. این یاخته‌ها در مغز قرمز استخوان[۸] ساخته می‌شوند. در انسان، چهارماه فعال‌اند و سپس در کبد[۹] تخریب می‌شوند. هموگلوبین دارای آهن است و به‌همین سبب، این مادّۀ معدنی[۱۰] باید در جیرۀ غذایی موجود باشد، هرچند کبد قادر به ذخیره‌سازی و استفادۀ مجدد از آهن گویچه‌های قرمز تخریب شده است.

 


  1. blood cell
  2. haemoglobin
  3. oxyhaemoglobin
  4. tissues
  5. mammals
  6. nucleus
  7. vertebrates
  8. bone marrow
  9. liver
  10. mineral