خزنده
خزنده (reptile)
عضو ردۀ[۱] خزندگان[۲]، از مهره‌داران[۳]. برخلاف دوزیستان[۴]، خزندگان دارای تخمی با پوشش سخت و پر از زرده‌اند. خزندگان در خشکی تخم می‌گذارند و خزندۀ کوچک کامل از تخم بیرون می‌آید. برخی از مارها[۵] و مارمولک‌ها[۶] تخم‌ها را در بدن نگه می‌دارند و بچۀ زنده را به‌دنیا می‌آورند. خزندگان جانورانی خون‌سردند[۷] و پوست‌شان معمولاً با پولک[۸] پوشیده است. سوخت و ساز (متابولیسم)[۹] در این جانوران آهسته صورت می‌گیرد و در برخی از موارد، مثلاً در بعضی از مارهای بزرگ، فاصلۀ زمانی بین غذاها ممکن است چند ماه باشد. قدمت خزندگان به بیش از ۳۰۰ میلیون سال می‌رسد. بسیاری از انواع منقرض شده شناخته شده‌اند. از آن جمله‌اند: راسته‌های پَرسوسماران[۱۰] یا پتروزورها، نزدیک‌سوسماران[۱۱] یا پلیوزورها، ماهی‌سوسماران[۱۲] یا ایکتیوزورها، و دیوسوسماران (دنیوساوریا)[۱۳] یا دایناسورها. مهم‌ترین رده‌های زندۀ امروزی عبارت‌اند از لاک‌پشتان[۱۴]، شامل لاک‌پشت‌های دریازی و خشکی‌زی، کروکودیل‌ها[۱۵] (کروکودیل‌ها و تمساح‌ها[۱۶]؛ و پولکیان[۱۷] که به سه زیررده تقسیم می‌شوند: سوسماران[۱۸] (مارمولک‌ها و سوسمارها)، ماران[۱۹] یا افعیان[۲۰](مارها)، مارمولکیان[۲۱] (مارمولک‌های کرمی[۲۲]). از راستۀ پوزه‌سوسماران[۲۳] یا رینکوسفال‌ها یک گونه برجای مانده است که توئاترای شبه‌سوسمار[۲۴] نیوزیلند است. طی مطالعه‌ای چهارساله در جنگل‌های استوایی بارانیِ بخشِ شرقیِ ماداگاسکار[۲۵]، ۲۶ گونه خزندۀ جدید کشف شدند (۱۹۹۵).
- ↑ class
- ↑ Reptilia
- ↑ vertebrates
- ↑ amphibians
- ↑ snakes
- ↑ lizards
- ↑ cold blooded
- ↑ scales
- ↑ metabolism
- ↑ Pterosauria
- ↑ Plesiosauria
- ↑ Ichthyosauria
- ↑ Dinosauria
- ↑ Chelonia
- ↑ Crocodila
- ↑ alligators
- ↑ Squamata
- ↑ Lacertilia
- ↑ Ophidia
- ↑ Serpentes
- ↑ Amphisbaenia
- ↑ worm lizards
- ↑ Rhynchocephalia
- ↑ lizardlike tuatara
- ↑ Madagascar