پس رفت
(تغییرمسیر از Retrograde)
پَسْ‌‌رَفت (retrograde)
در موسیقی، اصطلاحی برای توصیف روندی که در آن ترتیب نت‌ها برعکس می‌شود. این شیوه، علاوه‌بر معکوس‌سازی، به‌منزلۀ یکی از تکنیک‌های بنیادی در سریالیسم قرن ۲۰ به‌کار می‌رود. با این‌حال آن را در موسیقی قرون وسطا نیز به‌مثابۀ نوعی چیستان موسیقایی می‌توان دید، که نخستین نمونۀ شناخته‌شدۀ آن به قرن ۱۳م تعلق دارد. هایدن[۱] در موومان سمفونی شمارۀ ۴۷ در سل[۲] (۱۷۷۲) خود و بتهوون در فوگ پایانیِ سونات پیانوی هامر کلاویِر[۳] (۱۸۱۸) از حرکت پس‌رونده استفاده کرده‌اند.