ریسال، خوزه (۱۸۶۱ـ۱۸۹۶)
ریسال، خوزه (۱۸۶۱ـ۱۸۹۶)(Rizal, Jose)
رمان‌نویس و شاعر میهن‌پرست فیلیپینی. پس از تحصیلات کلاسیک در مانیل، برای تحصیل پزشکی به اسپانیا رفت، و نقش فعالی در مبارزات دانشجویان و مهاجران فیلیپینی برای اصلاحات در مستعمرات داشت. مقالاتی برای سولیداریداد[۱]، نشریۀ این نهضت، می‌نوشت و همچنین با دانشمندان آلمانی دربارۀ مسائل علمی و انسان‌شناختی مکاتبه می‌کرد. مهم‌ترین آثار ادبی ریسال دو رمان کامیلو اوسیاس[۲] (۱۹۵۶) و حکومت طمع[۳] (۱۹۱۲) بودند. این رمان‌ها را به اسپانیایی نوشت که به آن تسلط کامل داشت. در این رمان‌ها خشونت و بدرفتاری حکومت اسپانیا و سستی فیلیپینی‌های تحت سلطه با نفرت تصویر می‌شود. این کتاب‌ها در اروپا انتشار یافتند، اما در فیلیپین توقیف شدند. سرانجام حکومت اسپانیا در ۱۸۹۶ ریسال را به جرم خیانت اعدام کرد. قبل از آن، آخرین وداع[۴]، یکی از بزرگ‌ترین اشعار میهن‌دوستانه را سرود.