رابینسون، رابرت (۱۸۸۶ـ۱۹۷۵)
رابینْسون، رابِرْت (۱۸۸۶ـ۱۹۷۵)(Robinson, Robert)
رابرت رابینسون Robert Robinson | |
---|---|
زادروز |
۱۸۸۶م |
درگذشت | ۱۹۷۵م |
ملیت | انگلیسی |
تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل در منچستر |
شغل و تخصص اصلی | شیمی دان |
لقب | سر |
گروه مقاله | شیمی و بیوشیمی |
جوایز و افتخارات | برنده جایزه نوبل شیمی (۱۹۴۷) |
شیمیدان انگلیسی. جایزۀ نوبل شیمی ۱۹۴۷ را بهسبب تحقیقاتش در زمینۀ شیمی آلی[۱] و بررسی ساختار بسیاری از محصولات طبیعی، ازجمله رنگدانههای گل و آلکالوئیدها[۲]، دریافت کرد. همچنین، نظریۀ الکترونی[۳] را، که اکنون در شیمی آلی بهکار میرود، صورتبندی کرد. در ۱۹۳۹، لقب سِر گرفت. مطالعاتش در زمینۀ هورمونهای جنسی[۴]، اسیدهای صفراوی[۵]، و استرول[۶]ها اساس روشهایی قرار گرفت که هماکنون برای بررسی ترکیبات استروئیدی[۷] بهکار میروند. او کشف کرد که استروئیدهای سنتزی[۸] خاص میتوانند اثرات بیولوژیکیای مشابه با هورمونهای جنسی استروژنیک[۹] طبیعی تولید کنند. این کشف راه تولید داروهای ضد بارداری را هموار کرد. در حوالی چستر فیلد[۱۰]، در داربیشر[۱۱]، زاده شد و در منچستر درس خواند. در ۱۹۱۲، در سیدنی استرالیا به مقام استادی رسید. در ۱۹۱۵، به انگلستان بازگشت و از ۱۹۲۹ تا ۱۹۵۵، در آکسفورد بود. ترکیبات سازندۀ آنتوسیانینها[۱۲] (رنگدانه[۱۳]های گیاهی آبی و قرمز)، و آنتوگزانتینها[۱۴] (رنگدانههای قهوهای و زرد)، و ساختار و سنتز رنگها را مطالعه کرد. ضمن تحقیق در زمینۀ آلکالوئیدها، ساختار مورفین[۱۵] را در ۱۹۲۵ تعیین کرد و تا ۱۹۴۶، روشهای سنتز استریکنین[۱۶] و بروسین[۱۷] را عرضه کرد. این روشها مطالعات ساختاری ترکیبات طبیعی نیتروژندار را تحت تأثیر قرار داد. طی جنگ جهانی دوم، رابینسون خواص آنتیبیوتیک پنیسیلین[۱۸] را بررسی، و ساختار آن را مشخص کرد. روشهای او را بعدها برای بررسیهای ساختار آنتیبیوتیکهای دیگر بهکار گرفتند.