جنگ داخلی روسیه
جنگ داخلی روسیه (Russian civil war)
جنگ داخلی در روسیه (۱۹۱۸ـ۱۹۲۱) که درپی شکست‌های روسیه در جنگ جهانی اول و آشوب‌های انقلاب ۱۹۱۷ روسیه به‌وقوع پیوست. در دسامبر ۱۹۱۷ ارتش‌های ضد انقلاب، یا «سفیدها»، شروع به مقاومت سازمان‌یافته دربرابر انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ کردند. ارتش سرخ (بلشویک‌ها) به مقابله با سفیدها برخاست و جنگ داخلی درگرفت و در نهایت بلشویک‌ها از این جنگ پیروز درآمدند. بلشویک‌ها همچنین ناگزیر به جنگ با ارتش‌های لتونی، لیتوانی، استونی و فنلاند شدند. در روسیۀ شمالی، نیروهای بریتانیایی و فرانسوی در ژوئن ۱۹۱۸ در مورمانسک پیاده شدند و آرخانگلسک را اشغال کردند و حکومتی دست‌نشانده برپا داشتند و جنگ شدیدی علیه بلشویک‌ها به‌راه انداختند که تا اکتبر ۱۹۱۹ ادامه یافت. در سیبری، دریاسالار کولچاک با کمک لژیون چک (متشکل از اسیران جنگی) و نیروهای ژاپنی که در ولادی وستوک پیاده شده بودند حکومتی ضد انقلابی در اومسک در سیبری غربی برپا داشت. وی در فوریه ۱۹۲۰ به‌دست بلشویک‌ها افتاد و اعدام شد. در حالی‌که ارتش‌های سفید تک‌تک و جدا از هم و [بی‌هماهنگی با یکدیگر] می‌جنگیدند قوای شوروی جنگی همه‌جانبه و هماهنگ در همۀ جبهه‌ها را پیش می‌برد. تروتسکی از عوامل مؤثر و پرتکاپوی بلشویک‌ها در همۀ نبردهای سرنوشت‌ساز بود. بلشویک‌ها در ۱۹۲۰ قیام‌های دهقانان و در مارس ۱۹۲۱ شورش ملوانان ناوگان بالتیک روسیه در کرونشتات در حوالی پتروگراد (سن‌پترزبورگ) را فرو نشاندند. با تخلیۀ ولادی وستوک توسط ژاپنی ها در ۱۹۲۲ آخرین نیروهای بیگانه خاک شوروی را ترک گفتند. بریتانیا در ۱۹۲۴ و امریکا در ۱۹۳۳ حکومت شوروی را به رسمیت شناختند.