ریپکا، یان (۱۸۸۶ـ۱۹۶۸)

ریپْکا، یان (۱۸۸۶ـ۱۹۶۸)(Rypka, Jan)

یان ریپکا Jan Rypka
زادروز	۱۸۸۶م
درگذشت	۱۹۶۸م
ملیت	اهل جمهوری چک
تحصیلات و محل تحصیل	رشته زبان شناسی و متن شناسی از دانشگاه وین، دانشنامه دکتری از دانشگاه استانبول
شغل و تخصص اصلی	خاورشناس
آثار	زبان فارسی؛ وضعیت و وظیفه فرهنگ نویسی در ایران
گروه مقاله	خاورشناسی
جوایز و افتخارات	دکتری افتخاری از دانشگاه های سوربون فرانسه و ورشو و نشان لژیون دو نور فرانسه، نشان درجه اول دانش از ایران و نشان عالی جمهوری چکسلوواکی

خاورشناس چک. زبان‌های ترکی، فارسی و عربی را در دانشگاه وین آموخت. در ۱۹۱۰ در رشتۀ زبان‌شناسی و متن‌شناسی از دانشگاه وین و سپس در ۱۹۲۰ با نوشتن پایان‌نامه‌ای که موضوع آن بررسی ترجمه‌های ترکی گلستان بود از دانشگاه استانبول دانشنامۀ دکتری گرفت. از ۱۹۰۹ـ۱۹۳۶، به ترجمۀ متون ادبی ترکی و فارسی به زبان چک ‌پرداخت. عضو فرهنگستان ایران و دارای دکتری افتخاری از دانشگاه‌های سوربون فرانسه و ورشو و نشان لژیون دو نور فرانسه، نشان درجۀ اول دانش از ایران و نشان عالی جمهوری چکسلوواکی بود. استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پراگ و سرپرست بخش ترکی و فارسی آن، پایه‌گذار و رئیس پژوهشگاه خاورشناسی و ایران‌‌شناسی چکسلوواکی، و رئیس کمیتۀ بین‌المللی تألیف و تدوین فرهنگ بین‌المللی ادبیات کلاسیک فارسی بود. بیشتر مطالعات ریپکا دربارۀ ادبیات کلاسیک فارسی، به‌ویژه آثار نظامی گنجوی، است. از ۱۹۳۵، در کنار پژوهش دربارۀ شعر کلاسیک فارسی، به نثر فارسی معاصر نیز توجه نشان داد و به ترجمه و معرفی آثار صادق هدایت و بزرگ علوی در اروپا پرداخت. از آثارش: ترجمۀ هفت‌پیکر نظامی؛ تاریخ ادبیات ایران و تاجیک که اثر عمدۀ وی و به فارسی ترجمه شده است؛ زبان فارسی؛ وضعیت و وظیفۀ فرهنگ‌نویسی در ایران؛ ترجمۀ رباعیات خیام؛ مجموعه‌ای از مقالات دربارۀ غزالی. خاطرات و مکاتبات ریپکا با صادق هدایت در ۱۹۶۵ به‌چاپ رسیده است.