خزرجی، سعد بن عباده
خزرجی، سعد بن عباده (متوفای 15 هـ / 636م) Sa’d bin Obadah Al-Kazraji
صحابی پیامبر اسلام (ص). وی از سران انصار در مدینه و از قبیلهی خزرج بود که سالها پیش از ظهور اسلام از یمن به یثرب مهاجرت کرد. نخستینبار که نام سعد بن عباده در تاریخ اسلام آمده، در جریان بیعت دوم عقبه است. وی در این قضیه همراه هفتاد تن از اوس و خزرج که دو زن هم در میان ایشان بود، با پیامبر اسلام پیمان بستند که در هر جنگی همراه او باشند. سعد بن عباده یکی از دوازده نماینده (نقیب) این هفتاد تن است. زمانی که قریش از بیعت عقبه آگاه شدند، به تعقیب بیعتکنندگان پرداختند و تنها توانستند سعد را دستگیر کنند. وی را به مکه بردند و تحت شکنجه قرار دادند، اما او از عقیدهاش برنگشت. چون راه نجاتی ندید، از دو تن از دوستان قریشیاش (مطعم بن عدی و حارث بن حرب بن امیه) خواست از او حمایت کنند. آن دو به پاس حمایت سعد از آنها در سفر تجاریشان به یثرب، پادر میانی کردند و او را آزاد کردند.
سعد از ثروتمندان و سخاوتمندان معدود یثرب بود. وی علاوه بر کمک مالی به پیامبر (ص) در تمامی جنگها (به جز بدر) حضور داشت و پرچم انصار در دست او بود. پس از مرگ عبدالله بن ابی شخصیت سعد جلوهی بیشتری یافت و او به بزرگ بلامنازع خزرج تبدیل شد. وی علاوه بر قدرت مدیریت، در نگارش عربی نیز توان شگرفی داشت که در آن عصر استثنایی بود. شنا و تیراندازی را نیز به خوبی میدانست. در روز فتح مکه او حامل پرچم فتح بود. با وفات پیامبر اسلام نقش سیاسی سعد به افول میگراید. زیرا او ابوبکر و عمر را شایستهی خلافت نمیدانست و با هیچ کدام بیعت نکرد. پس از آغاز خلافت عمر، به شام مهاجرت کرد. علاوه بر این که سال وفات او به صورت قطعی ثبت نشده علت مرگش نیز در هالهای از ابهام مانده است.
سعد بن عباده شش پسر داشته که همگی از یاران پیامبر (ص) بودهاند.