صادق کرده (فیلم سینمایی)
Sadegh Kordeh (movie)
دومین فیلم بلند سینمایی به کارگردانی ناصر تقوایی، تولید سال 1351ش. تقوایی پیش از ساخت این فیلم به عنوان مستندساز با تلویزیون ملی همکاری کرده و چند مستند و فیلم کوتاه موفق را قبل از صادق کرده در کارنامهاش دارد، همچنین وی دوسال پیش از ساخت صادقکرده فیلم آرامش در حضور دیگران را براساس داستانی با همین عنوان از غلامحسین ساعدی ساخته که فیلم ابتدا توقیف میشود و در سال 1352 پس از رفع توقیف و اکران مجدد با اعتراض جامعۀ پرستاران نمایشش برای همیشه متوقف میشود.
صادق کرده فیلمیست در محکومیت خونخواهی شخصی و در مذمت خودسری و قانونگریزی. ناصر تقوایی در این فیلم بیش از هر چیز تلاش میکند مبارزۀ میان یک نیروی شکستخوردۀ اجتماعی را در برابر دستگاهها و سازمانهای تدوین هنجارهای اجتماعی که در پوشش مفهوم قانون برای کسب جایگاه عدالت دستوپا میزنند، نمایش دهد. صادق کرده تنها فیلمی است که تقوایی در آن از فلاشبک استفاده کرده است. این فیلم در پنجمین دورۀ جشنوارۀ سینمایی سپاس جوایز بهترین کارگردانی و سومین فیلم منتخب هیأت داوران (نشان برنز) را دریافت کرده است. تقوایی صادق کرده را تحت تأثیر موفقیت قیصر در گیشه و جشنوارهها ساخته؛ اگرچه با نگاه و امضای خودش. همچنین میتوان تنگسیر نادری را که یک سال بعد ساخته شده، در فیلمنامه و تم کلی داستانش متأثر از این فیلم تقوایی دانست.
مدت فیلم: 110 دقیقه
خلاصۀ داستان
صادق (با بازی سعید راد)، مشهور به صادق كرده، در مسیر جادۀ اندیمشک به اهواز با همسرش (آتش خیر) قهوهخانهای را اداره میكند. شبی در غیاب صادق یكی از دوستان او كه رانندۀ كامیون است به قهوهخانه میآید و پس از هتک حرمت از همسر صادق ناخواسته او را به قتل میرساند. رئیس پاسگاه (با بازی محمدعلی كشاورز) و سرگروهبان ولی خان (با بازی عزتالله انتظامی)، پدرزن صادق، درصدد دستگیری قاتل برمیآیند؛ اما صادق برای گرفتن انتقام از قاتل همسرش كشتار رانندگان كامیون را آغاز میكند. سرگروهبان ولی خان از سوی رئیس پاسگاه مأمور میشود تا به پروندۀ قاتل رانندهها رسیدگی كند. او وقتی یقین حاصل میكند كه قاتل رانندهها كسی جز دامادش نیست سكوت میكند. رئیس پاسگاه سرگروهبان را تحت فشار قرار میدهد، و روزی كه قرار است صادق برای دیدن فرزندش و گرفتن هزارتومان پول، برای عبور از مرز آبی، به خانۀ پدر همسرش برود در محاصرۀ ژاندارمها قرار میگیرد و از پا درمیآید.
برخی از بازیگران و عوامل تولید
نویسنده: ناصر تقوایی
تهیهکننده: مهدی میثاقیه
تدوینگر: عباس گنجوی
مدیر فیلمبرداری: نصرتالله کنی
آهنگساز: هرمز فرهت
صدابرداران: رضا قویدل، روبیک منصوری، واروژ و امیرحسین حامی
افکت صدا: واروژ
بازیگران: سعید راد؛ محمدعلی کشاورز؛ عزتالله انتظامی؛ آتش خیر؛ گیتی فروهر؛ حمیدرضا خسروی؛ جلال پیشواییان؛ عزتالله رمضانیفر؛ کاظم روشنضمیر؛ فرامرز محمودی؛ منوچهر احمدی؛ میرمحمد تجدد؛ اسماعیل داورفر؛ دلیله نمازی؛ باقر صحرارودی؛ نصرالله حاجطاهری