رستگاری
رستگاری (salvation)
در ادیان ابراهیمی ایمان و کردار شایسته سبب رستگاری است. در باور مسیحیت مرگ عیسی مسیح بر صلیب، انسان را از عذاب ابدی نجات داد، هرچند تعابیر و تفاسیر مختلفی از آن وجود دارد. در دین بودا خاصه در قرائت‌های چینی و ژاپنی آن، انسان به کمک بودیسَتْوا (بُدهی‌سَتوا)[۱] یا اَمیدا بودا[۲] می‌تواند از چرخۀ بی‌‌پایان تناسخ نجات یابد و به رستگاری برسد. در آیین هندو[۳] به‌ویژه در سنت بهکتی[۴]، ایمان و عشق و عبادت خدا سبب نجات از تناسخ می‌شود. در مسیحیت و اسلام، گناه انسان را در خطر کیفر پس از مرگ می‌افکند. در آیین‌های بودا و هندو، بندی که فرد را در چرخۀ تناسخ گرفتار می‌کند کارما[۵]ی اوست. مسیحیان معتقدند که گناه در ارتباط گناهکار با خدا خلل ایجاد می‌کند. گناه قابل بخشش است اما گناهکار باید از گناهش توبه کند، به نجات‌بخشی عیسی ایمان بیاورد، و رابطه‌ای شخصی با خدا برقرار کند. مبارزه با گناه مادام‌العمر است و بدون عنایت الهی عملی نیست. کلیسای کاتولیک شرکت در جماعات و آیین‌های مسیحی را مهم می‌داند و فیض الهی را در اجرای شعائر[۶] و عشای ربانی[۷] قابل تحصیل می‌داند. پروتستان‌ها بر اهمیت ایمان شخصی اصرار می‌ورزند و اغلب تعمید را آغاز رستگاری می‌شمارند. در قرآن، رستگاری با واژه‌های فوز، فلاح و نجات آمده و آن را در گرو ایمان و عمل و پاکی درون آدمی می‌داند. در آیۀ اول سوره مؤمنون می‌فرماید: «به راستی که مؤمنان رستگار شوند». و در جای دیگر (اعلی، ۱۴): «به راستی هرکس پاکدلی پیشه کرد، رستگار شد». امّا خداوند ظالمین، مجرمین، کافرین و کسانی که بر او افترا می‌بندند، را رستگار نمی‌کند و آن‌گاه هرکس که از آتش دوزخ دور داشته شده و به بهشت درآید، رستگار شده است. در آیه ۷۱ سورۀ احزاب نیز آمده: «هرکس از خداوند و پیامبر او اطاعت کند، به راستی به رستگاری بزرگی نایل شده است».