پتوفی، شاندور (۱۸۲۳ـ۱۸۴۹)
پِتوفی، شاندور (۱۸۲۳ـ۱۸۴۹)(Petofi, Sandor)
از بزرگترین شاعران و انقلابیون مجارستان. مظهر آرزوی مجارها برای آزادی است. پس از سالها ناملایمات، در ۱۸۴۴ معاون سردبیر نشریۀ بوداپست امروز[۱] شد. نخستین دفتر شعرش، اشعار[۲]، در همان سال انتشار یافت و خیلی زود نامش بر سرزبانها افتاد، هرچند لحن اشعارش مایۀ رسوایی بسیاری شد. نقش مهمی در زندگی ادبی دورۀ پیش از آغاز انقلاب ۱۸۴۸ مجارستان ایفا کرد. پتوفی که طرفدار دوآتشۀ انقلاب فرانسه بود، با انتقاد از شرایط اجتماعی کشورش، امتیازات اشراف و حکومت سلطنتی را به باد حمله گرفت. اشعارش سرشار از شور و هیجان سیاسی است و شعر «به پاخیز، مجار[۳]» را که در آستانۀ انقلاب سروده بود، از سرودهای کشورش شد. در ۳۱ ژوئیه ۱۸۴۹ طی نبرد شِگِشْوار[۴] ناپدید شد و با این که سالها تصور میشد در شگشوار درگذشته است، در اواخر دهۀ ۱۹۸۰ بازرسان شوروی به مدارکی دست یافتند که نشان میداد پتوفی یکی از ۱,۸۰۰ زندانی جنگی مجارستان بوده است که به اجبار به سیبری اعزام شدهاند. اعتقاد بر این است که وی در ۱۸۵۶ به مرض سل مرده باشد. از ویژگیهای شعر پتوفی واقعگرایی، شوخطبعی، قدرت توصیفی و آکندهبودن آن از شور و هیجان است. با الهام از ترانههای ملی سَبْکی صریح، بیپیرایهوتکلف، و روشن پدید آورد. از اشعار حماسی او یانوش ویتز (پهلوان)[۵]، از قصههای پریان است که مشهورترین اثرش محسوب میشود. محبوبیت پتوفی نیز هیچگاه در مجارستان کاهش نیافته است.