ساتیریکون

ساتیریکون (Satyrikon)

داستانی منسوب به پترونیوس، به زبان لاتینی، نوشته‌شده در قرن ۱م. این داستان، که فقط قطعاتی از کتاب‌های پانزدهم و شانزدهم آن به‌جا مانده است، سرگذشت انکولیپوس و دوستانش، آسکولتوس و گیتون، را بازمی‌گوید. انکولیپوس، که از ذوق و سواد ادبی نیز برخوردار است، در شهرهای جنوبی ایتالیا ولگردی می‌کند و برای به‌دست‌‌آوردن پول به هر کاری، از دزدی گرفته تا کلاهبرداری، دست می‌زند و حتی از سواد ادبی خود برای یافتن لقمه‌نانی استفاده می‌کند. درپی وقایعی سه رفیق پولی به‌دست می‌آورند و چون بضاعت مالی‌شان روبه‌بهبود می‌نهد، ماجراهای عاشقانه‌ای برایشان پیش می‌آید. چندی بعد آسکولتوس از ایشان جدا می‌شود و به دشمنی با آنان برمی‌خیزد. انکولیپوس و گیتون دستگیر و شکنجه می‌شوند، اما می‌گریزند. آسکولتوس با زنی به نام کیرکه و پیشخدمت او درحالی رابطۀ عاشقانه برقرار می‌کند که نام خود را عوض کرده است. آنچه از داستان به‌جا مانده همین بخش‌های اندک است؛ مجموعه‌ای از روابط و تعقیب‌وگریزها که به واقع معلوم هم نیست سرانجام قهرمانان چه می‌شود. این اثر نمایشگر روح هرزگی و درنده‌خویی دوره‌ای از تاریخ روم است. زبان منقح آن که درعین‌حال با اصطلاحات عامیانه درآمیخته، ستوده شده است.