سیگبان، کارل مانه گیورگ (۱۸۸۶ـ۱۹۷۸)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Siegbahn, Karl Manne Georg)

سیگْبان، کارْل مانّه گِئورْگ (۱۸۸۶ـ۱۹۷۸)(Siegbahn, Karl Manne Georg)

فیزیک‌دان سوئدی. به‌سبب تحقیق در زمینۀ طیف‌نمایی پرتو ایکس[۱] و بررسی پرتوهای ایکس تولیدشده بر اثر بمباران سطح نمونه با الکترون‌ها یا فوتون‌ها به جایزۀ نوبل فیزیک ۱۹۲۴ دست‌یافت. هریک از عناصر پرتوهای ایکس با طول‌ موج‌های خاص خود را گسیل می‌کنند. از این امر می‌توان برای شناسایی نمونۀ تحت تابش بهره برد. یکای ايکس[۲] (x) يکای سیگبان[۳] را برای بیان طول موج‌های پرتوهای ایکس و پرتوهای گاما به افتخار او نام‌گذاری کرده‌اند. یک سیگبان معادل با ۱۳ـ۱۰×۱.۰۰۲۰۲ متر است. سیگبان مطالعاتش را در زمینۀ طیف‌نمایی پرتوهای ایکس در ۱۹۱۴ آغاز کرد. با اصلاح تدریجی روش کار و تجهیزات آزمایشگاهی توانست طول موج پرتوهای ایکس را با دقت بی‌سابقه‌ای اندازه‌گیری کند. این اندازه‌گیری‌های دقیق، او را قادر ساخت نظریۀ پراش پرتو ایکس[۴] را تصحیح کند و به کشف چند سری جدید خطوط طیف پرتو ایکس[۵] دست‌ یابد. همچنین، روش استفاده از توری پراش[۶] را نیز برای بررسی طول موج‌های بلندتر متداول ساخت. در ۱۹۲۵، سیگبان و همکارانش ثابت کردند که پرتوهای ایکس در گذار از منشور درست مانند پرتوهای نور، خمیده یا شکسته می‌شوند و به این‌ترتیب، مشخص شد که پرتو ایکس ماهیتی شبیه به نور دارد. سیگبان در دانشگاه لوند[۷] سوئد درس خواند و در ۱۹۱۱ مدرک دکتری گرفت.


  1. x-ray spectroscopy
  2. X unit
  3. Siegbahn unit
  4. x-ray diffraction
  5. x-ray spectral lines
  6. diffraction grating
  7. University of Lund