سیهانوک، نوردوم (۱۹۲۲ـ۲۰۱۲)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Sihanouk, Norodom)

سیهانوک، نورْدوم (۱۹۲۲ـ۲۰۱۲)(Sihanouk, Norodom)

سيهانوک، نورْدوم

سیاستمدار کامبوجی، از ۱۹۴۱ تا ۱۹۵۵ و از ۱۹۹۳ پادشاه آن کشور. از ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۰ نخست‌وزیر کامبوج بود و در ۱۹۷۰ با کودتای نظامی لون نول[۱] سرنگون شد. در ۱۹۷۵، با همکاری جبهۀ مقاومت پول پوت[۲]، لون نول را سرنگون کرد و بار دیگر به نخست‌وزیری رسید (۱۹۷۵ـ۱۹۷۶) ولی خمرهای سرخ[۳] او را مجبور به کناره‌گیری کردند. در نوامبر ۱۹۹۱، در چارچوب ترتیبات صلحی که با میانجیگری سازمان ملل حاصل شده بود، از تبعید به کامبوج بازگشت و رهبری ائتلافی را که قرار بود دربرگیرندۀ همۀ دارودسته‌های درگیر جنگ کامبوج باشد برعهده گرفت، اما خمرهای سرخ، با امتناع از شرکت در آن، به جنگ ادامه دادند. پس از انتخابات ۱۹۹۳، که طی آن حزب سلطنت‌طلبان به اکثریت دست یافت، بار دیگر به پادشاهی کامبوج انتخاب شد. در اکتبر ۱۹۹۷، سه ماه پس از کودتای موفق کمونیست‌ها، وی کامبوج را به مقصد چین ترک کرد درحالی‌که معلوم نبود بار دیگر به کشورش باز گردد. در مارس ۱۹۹۸، پسرش شاهزاده نوردوم رانارید[۴] را، که به جرم قاچاق تسلیحات و تبانی با خمره‌های سرخ به ۳۰ سال زندان محکوم شده بود، مورد عفو قرار داد. سیهانوک در ویتنام و پاریس تحصیل کرد و در ۱۹۴۱ به پادشاهی کامبوج برگزیده شد. در ۱۹۵۵، به نفع پدرش از مقام خود کناره گرفت و جماعت سوسیالیست مردمی[۵] را پایه‌گذاری و از ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۰ در مقام نخست‌وزیر حکومت کرد. سیهانوک، پس از خلع‌شدن از مقام خود در ۱۹۷۰، دولتِ در تبعید کامبوج را در پکن تشکیل داد و به اتفاق پول پوت جبهۀ مقاومت مشترک ایجاد کرد. این جنبش موفق شد که در ۱۹۷۵ لون نول را سرنگون کند، و سیهانوک بار دیگر به ریاست دولت تعیین شود، ولی رهبری کمونیست خمرهای سرخ در آوریل ۱۹۷۶ او را مجبور به کناره‌گیری کرد. او، که مقر خود را در کرۀ شمالی قرار داده بود، در ۱۹۸۲ در مقام رئیس دولت دموکراتیک و در تبعید کامبوج[۶] به‌رسمیت شناخته شد و رهبری ائتلافی متشکل از سه گروه مخالف دولت دست‌نشاندۀ ویتنام را برعهده گرفت. سرانجام در ۲۳ اکتبر ۱۹۹۱، با امضای توافقنامۀ صلح در پاریس، سیهانوک از تبعید به کشورش بازگشت و خواستار محاکمۀ بین‌المللی رهبران خمرهای سرخ به اتهام نسل‌کشی شد. پسرش شاهزاده نوردوم رانارید در ژوئیۀ ۱۹۹۳ به نخست‌وزیری رسید. سیهانوک در اکتبر ۱۹۹۳، براساس قانون اساسی جدید، به‌عنوان پادشاهی انتخابی با اختیاراتی محدود تاج‌گذاری کرد. در ۱۹۹۴ تلاش‌های ناموفقی برای کودتا برضد وی صورت گرفت که سلسله‌جنبان آن‌ها خویشاوند خود او بودند.

 


  1. Lon Nol
  2. Pol Pot
  3. Khmer Rouge
  4. Norodom Ranariddh
  5. Popular Socialist Community
  6. Democratic Kampuchea