ملکم، سر جان (۱۷۶۹ـ۱۸۳۳)
مَلْکُم، سِر جان (۱۷۶۹ـ۱۸۳۳)(Malcolm, Sir John)
| سر جان ملکم | |
|---|---|
| زادروز |
۱۷۶۹م |
| درگذشت | ۱۸۳۳م |
| ملیت | انگلیسی |
| شغل و تخصص اصلی | خاورشناس |
| شغل و تخصص های دیگر | سیاستمدار |
| آثار | تاریخ سیاسی هند (۱۸۱۱)؛ تاریخ ایران (در ۲ جلد، لندن، ۱۸۱۵) |
| گروه مقاله | خاورشناسی |
سیاستمدار و خاورشناس انگلیسی. برای خدمت در دستگاه نظامی شرکت هند شرقی انگلیس به هند رفت (۱۷۸۲) و در آن‌جا فارسی را به‌خوبی فراگرفت. مترجم فارسی فوج نظام حیدرآباد (۱۷۹۲)، منشی سر الیور د کلارک فرماندۀ کل نیروهای انگلیسی در مدرس (۱۷۹۵ـ۱۷۹۷)، و معاون نمایندۀ مقیم انگلیس در حیدرآباد (۱۷۹۸) بود. در ۱۷۹۹ـ۱۸۰۱ لرد ولزلی فرماندار کل هند او را به سفارت به دربار فتح‌علی‌شاه قاجار فرستاد و او دو پیمان بازرگانی و سیاسی با مقامات ایرانی بست (۱۸۰۰). در بازگشت به هند، منشی مخصوص فرماندار کل (۱۸۰۱ـ۱۸۰۳)، و نمایندۀ مقیم در دربار سندیا (۱۸۰۴) و میسور (۱۸۰۵) شد. در ۱۸۰۸ بار دیگر به ایران اعزام گشت و با چهار کشتی به خلیج فارس آمد، اما فتح‌علی‌شاه به رعایت جانب فرانسوی‌ها به او اجازۀ ورود به خاک ایران نداد. در ۱۸۱۰ باز به ایران آمد و همراهان وی به آموزش سپاه ایران پرداختند. در ۱۸۱۱ ایران را ترک گفت. پس از سال‌ها خدمت در هند و رسیدن به مناصب بلند لشکری و کشوری در آن‌جا، مانند فرمانداری بمبئی (۱۸۲۷ـ۱۸۳۰)، سرانجام در ۱۹۳۰ برای همیشه به انگلستان بازگشت. به شعر فارسی علاقۀ فراوان داشت و فردوسی را به هومر حماسه‌سرای یونانی مانند می‌کرد. از آثارش: تاریخ سیاسی هند (۱۸۱۱)؛ تاریخ ایران در ۲ جلد (لندن، ۱۸۱۵) که به فارسی ترجمه شده است.