تاملات

تَأَمُّلات (Ta eis eanton)

(به یونانی: خطاب به خودم) مجموعه‌ای از یادداشت‌های پراکندۀ فلسفی، نوشتۀ مارکوس اورلیوس، به زبان یونانی، در نیمۀ دوم قرن ۲م. این یادداشت‌ها، که نخستین‌بار در ۱۵۹۹ در زوریخ به‌چاپ رسید، مجموعه‌ای از اندرزهای مارکوس اورلیوس خطاب به خواننده است. دانسته نیست چه کسی این یادداشت‌ها را گرد آورد، نام تأملات یا اندیشه‌ها را بر آن نهاد و در دوازده بخش مدون کرد. فصول کتاب هیچ ربطی به هم ندارند و چنین به‌نظر می‌آید که هریک در شرایطی متفاوت نوشته شده‌اند. کتاب یک‌سر در میان دو قطب متباینِ رواقی‌مسلکی و کلبی‌مسلکی سرگردان است؛ مؤلف، با دیدگاهی که گاه به‌شدت مذهبی می‌نماید، اضطراب و شکاکیت و بدبینی خود را به سرنوشت نهایی جهان آشکار می‌کند. نویسنده، که هم فیلسوف و هم امپراتور است، سرانجام برای غلبه بر این اضطراب به نوعی رهایی روحی دل خوش می‌کند. تأملات را باید یکی از نخستین تجلیات روح اصالتاً مسیحی دانست که به‌ویژه بر شماری فراوان از امپراتوران تأثیری ژرف نهاده است.