تایپینگ، شورش

تایْپینگ، شورِش (Taiping Rebellion)

شورش و جنگ داخلی در چین علیه سلسلۀ چینگ، از ۱۸۵۰ تا ۱۸۷۳. شورش تایپینگ از لحاظ تعداد تلفات و ویرانی برجای مانده از آن، خونین‌ترین جنگ داخلی تاریخ شناخته شده است. در این جنگ که ۱۷ اُستان چین را دربر گرفت، بین ۲۰ تا ۳۰میلیون تن کشته شدند. این جنگ و شورش ضربۀ سختی بر پیکر سلسلۀ چینگ وارد آورد و زمینه را برای جنگ‌های انقلابی قرن ۲۰ در چین هموار کرد. هونگ هسیو ـ چوآن رهبر این شورش، متأثر از تعالیم بنیادگرای مسیحی، خود را «پسر خداوند» معرفی کرد که برای اصلاح و نجات مردم چین فرستاده شده است. او در ۱۸۴۸ انجمن خداپرستان را بنیاد نهاد و در تعالیم خود بر این نکته تأکید ‌کرد که همۀ اموال و دارایی‌ها در کشور به مردم تعلّق دارد. هونگ هسیو ـ چوآن توانست با این شعار بیش از یک میلیون دهقان فقیر را گرد خود جمع کند و از آن‌ها ارتشی سازمان‌یافته به‌وجود آورد. او در ۱۸۵۳ شهر نانجینگ واقع در جنوب چین را به‌تصرّف خود درآورد و آن را به پایتختی انتخاب کرد، امّا نتوانست شانگهای را که دو ژنرال امریکایی و انگلیسی دفاع از آن را برعهده داشتند، فتح کند. در ۱۸۶۲، این جنبش شورشی از تکاپو افتاد و سرانجام یک سال بعد، نانجینگ به‌تصرّف نیروهای دولتی درآمد و هسیو ـ چوآن خودکشی کرد.