تندایی
تِندائی (Tendai)
همتای ژاپنی مکتب چینی تی‌ین تائی[۱]، شاخه‌ای از آیین بودا، تأسیس‌شده به‌دست راهبی با نام سائیچو[۲] (۷۶۷ـ۸۸۲م)، در ۸۰۵م در ژاپن. تندائی می‌آموزد که هر کس در ذاتش بودایی دارد که باسلوک و انضباط اخلاقی خویش می‌تواند آن را از قوه به فعل درآورد. سائیچو که پس از مرگ به دِنگ‌یو دائیشی[۳] مشهور شد، نخستین معبدش اِنریاکو ـ جی[۴] را در ۷۸۸م بر فراز کوه هی‌اِئی[۵] در شمال شرق کیوتو[۶] بنا کرد و بعدها مکتب تندائی رسماً در آن‌جا تأسیس شد. او خواستار مشارکت فعالانۀ راهبان تندائی در حیات ملی بود. از این‌رو، انریاکو ـ جی رفته‌رفته به پایگاه قدرت آنان، با معابد و املاک فراوان، تبدیل شد. از قرن ۱۱م راهبان مسلح از کوه هی‌ائی به کیوتو سرازیر می‌شدند و از مردم اعانه می‌گرفتند و در سیاست مداخله می‌‌کردند. در جنگ‌های داخلی قرن ۱۶ سپاهیان سردار اودا نوبوناگا[۷] (۱۵۳۴ـ۱۵۸۲) معبدها را ویران کردند و راهبان را کشتند، اما پس از آن بار دیگر دیرها جایگاه پیشین خود را به‌دست آوردند اگرچه قدرت آن‌ها از بین رفت. سوترای نیلوفر[۸] متن مقدس اصلی مکتب تندائی است. به استناد آن، هیچ چیز پایدار نیست و پوچی در نهایت وجه مشترک همه‌چیز است. تندائی مکتبی کاملاً التقاطی است، وجوهی سّری و باطنی هم دارد، و در ملغمۀ آیین‌های شینتو[۹] و بودا (ریوبو شینتو[۱۰]) سهیم است.
نیز ← تی‌ین تائی