زخم
زخم (ulcer)
هر گسستگی در پوشش سطح بدن، خواه پوست یا غشای مخاطی[۱]. علت ایجاد آن ممکن است عفونت، تحریک، یا تومور باشد. ناحیۀ زخم اغلب ملتهب است. زخم‌های شایع عبارت‌اند از زخم‌های آفتی[۲] در دهان، زخم معده[۳]، زخم دوازدهه[۴]، زخم بستر[۵] یا زخم‌های فشاری[۶]، و زخم‌های واریسی یا عارضۀ سیاه‌رگ‌های واریسی[۷]. نحوۀ درمان زخم‌ها نسبت به محل آن‌ها متفاوت است. برای درمان، در مرحلۀ اول زخم‌های گوارشی تجویز دارو صورت می‌گیرد، البته گاه ممکن است عمل جراحی هم لازم باشد. زخم‌های خون‌ریزی‌دهنده معده را می‌توان بدون عمل جراحی و با روش آندوسکوپی[۸] درمان کرد. در این روش، لولۀ قابل انعطافی حاوی رشته‌های نوری را به درون معده می‌فرستند و با دید مستقیم و به‌کمک ابزارهای ظریف بافت‌ها را ترمیم می‌‌کنند. زخم‌های معده با نوعی باکتری با نام هلیکوباکتر پیلوری[۹] ارتباط دارند. در کشورهای غربی، این باکتری در معدۀ ۶۰درصد از افراد ۶۰ساله یافت می‌شود. از هر شش نفر فرد آلوده به این میکروب، یک نفر دچار زخم معده می‌شود. زخم معده در افراد با گروه خونی O دو برابر شایع‌تر است. هلیکوباکتر با زنجیره‌ای قندی، که فقط در افراد دارای گروه خونی O یافت می‌شود، به دیوارۀ معده می‌چسبد. این مسئله احتمالاً علت شایع‌تر‌بودن زخم معده در این افراد است. با آزمون هوای بازدمی، که در ۱۹۹۴ ابداع شد، می‌توان وجود هلیکوباکتر را در معده نشان داد. در این آزمون، بیمار مقدار کمی اوره[۱۰] می‌خورد. اگر میکروب در معدۀ او وجود داشته باشد، اوره تجزیه می‌شود. سپس، فرد در دستگاه تنفس می‌کند و میزان ایزوتوپ‌های کربن در هوای بازدمی‌اش اندازه‌گیری می‌شود.