اخترشناسی فرابنفش

اخترشناسی فرابنفش (ultraviolet astronomy)
بررسی گسیلهای فرابنفش کیهانی، با استفاده از ماهواره. ایالات متحده امریکا مجموعه ماهواره‌هایی را به این‌منظور پرتاب کرد و نخستین داده‌های مفید در ۱۹۶۸ به‌ دست آمد. فقط مقدار اندکی از تابش فرابنفش خورشید به درون جوّ نفوذ می‌کند که بخشی از طول موج بلندتر و کم‌خطرتر فرابنفش است. تابش‌های خطرناکِ فرابنفش، با طول موج کوتاه‌تر را گازهای اُزونِ موجود در لایۀ بالایی جوّ زمین جذب می‌کنند. ماهواره‌های رصدخانۀ اخترشناسی مداری ایالات متحده اطلاعات بسیاری درخصوص گسیل‌های فرابنفش کیهانی در اختیار دانشمندان قرار دادند. رصدخانۀ اخترشناسی مداری ۱، که در ۱۹۶۶ پرتاب شد، فقط سه روز بعد از کار افتاد. با این حال، رصدخانۀ اخترشناسی مداری ۲، که در ۱۹۶۸ در مدار قرار گرفت و یک سال کار برای آن در نظر گرفته بودند، چهار سال کار کرد و نخستین رصدهای فرابنفش از یک اَبَرنواختر، و همچنین از اورانوس را صورت داد. رصدخانۀ اخترشناسی مداری (کُپرنیک)، که در ۱۹۷۲ پرتاب شد، تا دهۀ ۱۹۸۰ به ارسال داده‌ها ادامه داد و منابع فرابنفش جدید بسیاری کشف کرد. کاوشگر بین‌المللی فرابنفش، که در ژانویۀ ۱۹۷۸ پرتاب شد و در سپتامبر ۱۹۹۶ کارش پایان یافت، همۀ اجسام عمدۀ منظومۀ خورشیدی، ازجمله دنباله‌دار هالی، ستاره‌ها، کهکشانها، و محیط بین ستاره‌ای را رصد کرد.

---