وانت هوف، یاکوبوس (۱۸۵۲ـ۱۹۱۱)

وانْت هوف، یاکوبوس (۱۸۵۲ـ۱۹۱۱)(van\'t Hoff, Jacobus)

وانْت هوف، ياکوبوس

شیمی‌فیزیک‌دان هلندی. اتم کربن نامتقارن موجود در ترکیبات فعال نوری را معرفی کرد. بزرگ‌ترین کار او تبیین مفهوم میل ترکیبی شیمیایی به‌منزلۀ بیشترین کار به‌دست‌آمدنی از واکنش است. او این امر را با استفاده از مقادیر فشارهای گازی و اسمزی، و سلول‌های الکتریکی برگشت‌پذیر توضیح داد. در ۱۹۰۱، نخستین جایزۀ نوبل شیمی، به‌سبب مطالعۀ قوانین دینامیک شیمیایی و فشار اسمزی به او اعطا شد. وانت هوف در روتردام زاده شد و در دانشگاه‌های اروپا درس خواند. از ۱۸۷۸ تا ۱۸۹۶ در آمستردام و از ۱۸۹۶، در آکادمی پروسی علوم برلین استاد بود. در ۱۸۷۴، چنین فرض کرد که چهار ظرفیت اتم کربن به‌طرف گوشه‌های چهار وجهی منتظم هدایت می‌شوند و این امر منجر به عدم تقارن کربن در ترکیباتی ویژه می‌شود. ترکیباتی که کربن به چهار گروه یا اتم متفاوت متصل‌ است از آن جمله‌اند. به‌همین سبب، این ترکیبات فعالیت نوری دارند. وانت هوف توانایی چرخاندن نور قطبیده را به اتم کربن نامتقارن در مولکول نسبت داد و ثابت کرد که ایزومرهای نوری، شکل‌های چپ‌گرد و راست‌گرد همان مولکول، یعنی تصاویر آینه‌ای‌اند. اولین نظریات وانت هوف در زمینۀ ترمودینامیک و میل ترکیبی در ۱۸۷۷ منتشر و در ۱۸۸۴، در کتابی با نام آزمایش‌های دینامیک شیمیایی گردآوری شد. وانت هوف از ترمودینامیک برای تبیین تعادل شیمیایی بهره برد، اصول سینتیک شیمیایی را گسترد، و روش جدیدی برای تعیین درجۀ واکنش پیشنهاد. همچنین، ارتباط بین ثابت تعادل و دما را با معادله‌ای نشان داد که به معادلۀ هم‌حجمی وانت هوف معروف است.

 

---